TOLBERT-Eén van de oudste bedrijven in het Westerkwartier viert dit jaar haar 150-jarig bestaan: Auto Smidts uit Tolbert. Mente Smidts uit Grootegast toog in 1867 naar de Hoofdstraat van Tolbert om daar een smederij te beginnen. Vier generaties later werken er bijna 90 mensen bij het autobedrijf met vestigingen in Tolbert, Roden, Groningen en Sappemeer. Net als Mente hebben de opeenvolgende generaties Anne, Menno, Pebe, Anne Jan en Menno niet stilgezeten en de juiste stappen gezet voor het bedrijf.
Anne Jan Smidts heeft het bedrijf in 2007 overgedragen aan zijn zoon Menno. Had ook aan zijn dochter Margreet gekund, maar die is nu kandidaat notaris. Hoe gek kan de geschiedenis lopen, want de vrouw van de oprichter werkte ook op een notariskantoor. Onder Anne Jan kreeg het bedrijf het Ford Dealerschap voor personen- en bedrijfswagens in het Westerkwartier en Noordenveld. Nu zijn ze de grootste in de provincie Groningen.
[quote] Na het journaal van acht uur bespraken we dan de aankoop van een wagen. [/quote]
“Ik had meer met auto’s dan met de landbouwmechanisatie en de tractoren van Ford die we leverden. ‘s Avonds ging ik op pad voor een verkoopgesprek. Om half acht sprak ik af bij mensen die net hun rijbewijs hadden gehaald of aan een andere auto toe waren. Na het journaal van acht uur bespraken we dan de aankoop van een wagen. Een verbetering wat betreft avondlijke werkzaamheden was de showroom die in 1973 nog aan de Hoofdstraat in Tolbert werd gebouwd. De Ford Escort was in die tijd een geliefde auto. Leek en Roden groeiden net als de automobielmarkt. In 1980 bouwden we een compleet nieuw autobedrijf in Roden. Zes jaar later werd de eerste paal geslagen voor de huidige locatie in Tolbert,” vertelt Anne Jan. Stilzitten was er inderdaad niet bij.
Vliegtuigen
Nee, aan de bouw van vliegtuigen is Smidts nooit toe gekomen. Maar het gerucht ging wel door de streek toen in 1958 een grote hal aan de Hoofdstraat werd neergezet voor de Ford tractoren. Dat kwam door de enorme omvang van de hal. Daar ging natuurlijk veel geld in zitten en de directeur van de Boerenleenbank moest er aan te pas komen om oma Roelfke over de streep te trekken.
De Smidtsen die in de smederij werkten ontwikkelden voor de landbouw diverse apparaten, zoals rond 1900 een Noodstal. Daarin werden paarden vastgezet om hoefijzers aan te brengen. Of om operaties op het paard uit te voeren, dat in die tijd veelal zonder verdoving werd gedaan. Na de oorlog ontwikkelde en leverde het bedrijf garagekriks onder de naam FAST (Firma A. Smidts Tolbert). Eind jaren vijftig fabriceerde het bedrijf een zelf ontwikkelde maaimachine. Met een hydraulisch hefsysteem en nylonbussen voor de draaipunten een enorme verbetering voor de boeren.
T-Ford
Ford zette de wereld op wielen, Smidts uit Tolbert hield ze vanaf 1920 in het Westerkwartier draaiende. Anne Smidts maakte de T-Ford, die als eerste in 1908 in de Verenigde Staten van de lopende band rolde, tot zijn specialiteit.
Vooruitstrevend als het bedrijf was, werd rond 1920 begonnen met het uitzenden van radioprogramma’s vanuit de bedstee. Hier stond zendapparatuur die het signaal door de omgeving verstuurde via bovengrondse kabels. Er werden zelfs grammofoonplaatjes gedraaid, zonder het geklets op de radio dat we heden ten dage kennen. In het eigen woonhuis en bedrijf legde Smidts als eerste centrale verwarming aan. Scholen en het gemeentehuis in Leek volgden. De installatie werd berekend voor 18 graden Celsius in elk vertrek.
De laatste tien jaar in de historie van het bedrijf staat de 39- jarige Menno Smidts aan het roer van het bedrijf. Hij is de architect van de schaalvergroting en voegde twee Profile Tyrecenters, een autoschadeherstelbedrijf, Fordgarage Boerhof en het merk Nissan aan de bedrijven in Roden en Tolbert toe. Auto Smidts werd drie keer zo groot. “Eten of gegeten worden,” laat Menno weten. “In mijn vaders tijd waren er 165 Ford dealers in het land, nu nog 25. Achter de schermen wordt alles samengevoegd, maar naar buiten koesteren we de relatie met de klant en de afzonderlijke bedrijven.
Tentoonstelling
Op een steenworp afstand van de oude smederij Smidts bevindt zich aan de Hoofdstraat in Tolbert de Cazemierboerderij. In het museumgedeelte is een expositie ingericht over 150-jarig Auto Smidts in Tolbert. Op zolder geven foto’s en oude documenten een overzicht van het bedrijf in vijf generaties weer. Ook de FAST krik is te bewonderen net als het originele aambeeld. Openingstijden: April tot November op zaterdag en zondag van 13.30 tot 17.00 uur