LEEK- In de nieuwe gemeente Westerkwartier moeten meer kansen komen voor het herstel van de houtsingels en de terugkeer van weidevogels. Daarvoor is nodig dat houtsingels met elkaar in verbinding komen te staan en grutto’s en kieviten in alle rust kunnen broeden en voedsel voor hun jongen kunnen verzamelen. De biodiversiteit, de variatie in de aanwezige planten- en dierenwereld, moet vergroot worden. Dat kan alleen als de grootste groep gebruikers van het land meer ‘natuurinclusief’ gaat boeren. Onder aanvoering van Garmt Renkema (IVN Leek-Nietap) en Ton IJpenberg (St. Milieubeheer ZWK) heeft een platform van ruim 25 deskundigen en vertegenwoordigers van organisaties op het gebied van natuur- en landschap, educatie en cultureel erfgoed een aanzet tot een Landschapsbeleidsplan gemaakt.
Het plan is dit voorjaar aangeboden aan de Stuurgroep, waarin onder meer de huidige burgemeesters van Leek, Grootegast, Marum en Zuidhorn zitting hebben. Garmt en Ton benadrukken dat het op het moment niet goed gaat met de natuur in het Westerkwartier. “De druk vanuit de agrarische hoek op het landschap is te groot. De weilanden worden intensief gebruikt om zoveel mogelijk te kunnen produceren. Schaalvergroting leidt tot het opruimen (soms illegaal) van “lastige” houtsingels. Twee jaar geleden bijvoorbeeld heeft een zware storm flink huisgehouden onder oude bomen en die zijn nooit teruggeplant,” zegt de boerenzoon Garmt.
Ton uit Midwolde legt uit dat dit grote gevolgen heeft voor planten, insecten, vogels en kleine dieren als de wezel, hermelijn, egel en bunzing. “De natuur krijgt gewoon geen kans om zich te herstellen en te ontwikkelen. Dat zie je trouwens in het hele land. Waar we naar toe moeten is een meer natuurinclusieve landbouw. Op de AOC Terra kun je al beginnen dat onder de aandacht te brengen van de volgende generatie boeren” aldus de voormalige lerarenopleider aan de Hanze Hogeschool.
In het plan pleiten de deskundigen verder voor ‘drietraps’ houtsingels: bomen, struiken en onderbegroeiing. Het huidige houtsingelbeleid is gericht op het kappen van bomen, het laten groeien van jonge bomen om die vervolgens als ze groot zijn weer te kappen. Ton: “Het is beter om sommige oude bomen te laten staan , vervolgens struiken aan te leggen en tot een meter uit de kant kruiden te laten groeien. Agrariërs verliezen hierdoor bruikbare grond, maar daar moet je ze voor compenseren”.
Groenfonds Westerkwartier
In het plan wordt geadviseerd de Onroerend Zaak Belasting te gebruiken voor een Groenfonds Westerkwartier. Garmt: “Natuur en landschap zijn van ons allemaal, maar het voortbestaan daarvan is allerminst vanzelfsprekend. Als we ervan willen blijven genieten zullen we het net als een tuin, duurzaam moeten onderhouden en ontwikkelen. Daarom vinden wij het redelijk om van iedereen die hier woont een bijdrage te vragen voor het landschapsonderhoud door een kleine fractie van de onroerend goed belasting (OZB) te bestemmen voor een Groenfonds Westerkwartier. Daaruit kan een deel van het landschapsbeheer worden bekostigd.”
Voor de initiatiefnemers en de vele organisaties die zich sterk maken voor de natuur in het Westerkwartier is er nog een lange weg te gaan. Het is te hopen dat de straks in november gekozen raadsleden kennis nemen van het plan. En met de boeren eruit kunnen komen van deze gemeente een prachtig mooi natuurlijk Westerkwartier te maken. Daar zijn mens en dier bij gebaat.