MARUM-Eigenlijk weten we het recept voor gezond blijven allemaal wel: hersenen bezig houden en in beweging blijven. Onderzoekster Jacobien Niebuur (32) uit Marum heeft vijf jaar onderzoek gedaan naar oudere actieve vrijwilligers. Zij werkt aan het Universitair Medisch Centrum Groningen en is vorige week gepromoveerd op het onderwerp ‘Actief oud is goud’. “Ik heb onderzocht wie er vrijwilligerswerk doet en waarom de een op latere leeftijd wel vrijwilligerswerk doet en de ander niet,” vertelt Jacobien. Twaalf vrijwilligers komen aan het woord in een boek dat naar aanleiding van het onderzoek is verschenen: inspiratie!
De aanleiding voor dit onderzoek een publieksvraag. “De Rijks Universiteit Groningen bestond in 2014 400 jaar en mensen mochten toen aangeven wat ze graag onderzocht wilden hebben. Dat werd het onderwerp ‘duurzame zorg’. De vraag die daaruit naar voren kwam was: hoe kun je op latere leeftijd nog zo lang mogelijk deelnemen aan de maatschappij. Zo kwamen we op vrijwilligers die lang actief blijven, tot ze er bij neervallen?”
Zijn het voornamelijk ouderen die vrijwilligerswerk doen?
“Wel heel veel. Mensen die stoppen met werken of om wat voor reden stoppen met betaald werk starten heel vaak met vrijwilligerswerk. Maar ook jongere mensen doen vrijwilligerswerk. We kwamen er achter dat iemand die een partner en/of kinderen heeft ook vaak vrijwilligerswerk doet. Denk maar aan het begeleiden van jeugdteams bij de voetbalvereniging. Singles zijn minder vaak vrijwilliger en vaders en moeders van jonge gezinnen stoppen vaak met vrijwilligerswerk.”
Stoppen vrijwilligers pas tot ze er bij neervallen?
“Zo kun je het haast wel stellen. Als het lichamelijk echt niet meer gaat en er functionele beperkingen zijn houdt het op. Ook als een partner ziek wordt of hulpbehoevend raakt stopt het in veel gevallen.”
Je hebt samen met anderen een boek gemaakt over vrijwilligers.
“Bij het onderzoek gebruik je gegevens van een hele grote groep vrijwilligers. Dan kom je er achter dat deze groep gezonder is en langer leeft. Maar je weet niet om wat voor mensen het gaat. Daarom hebben we (Jacobien en Nynke Smidt, red.) vrijwilligers in Noord-Nederland gevraagd wat het voor hen betekent om als vrijwilliger actief te zijn. Het zijn twaalf inspirerende verhalen geworden met prachtige foto’s van Maike Klip. Het boek is trouwens verkrijgbaar bij Primera in Marum en Bruna in Leek.”
Eén van de vrijwilligers komt uit Grijpskerk en werkt in het Legiomuseum. Die had nog nooit een blokje LEGO aangeraakt.
“Wat veel oudere vrijwilligers, een steeds groter wordende groep, graag willen is nieuwe dingen leren. Het is inmiddels de grootste hobby van de 69-jarige Martin Turksema geworden: met LEGO spelen. Hij was net met pensioen toen de oproep voor vrijwilligerswerk bij het LEGIO museum voorbij kwam. Het is van belang dat mensen die bereid zijn om vrijwilligerswerk te doen ook het juiste aanbod vinden als ze de ‘vrijwilligersmarkt’ betreden. De vraag naar vrijwilligers is trouwens heel groot. Kijk maar eens op www.vrijwilligersgroningen.nl”
Enne, doe je zelf ook vrijwilligerswerk?
“Ja, ik zit in de medezeggenschapsraad van de school van mijn kinderen.”