NUIS-Eerst ging het er nog netjes aan toe bij het vullen van de bakken met veen met slootwater. Maar als bij het aanstampen van de toekomstige turf de eerste spetters op de kleren komen is het raak. De leerlingen van groep 7 van De Springplank uit Marum maken er een waar modderbad van. “Ze gaan als turf naar huis,” aldus geschiedkundige Jan van der Veen uit Marum, die het baggelen bij museum ’t Rieuw in Nuis heeft georganiseerd.
Met een emmer wordt water uit de sloot gehaald om het in een grote vierkante bak met veen, geen modder want dat is zand, te doen. Het water is er voor om het veen, afkomstig uit De Veenhoop bij Drachten, wat blubberig te maken zodat het met een net kan worden opgeschept. Vanuit bak twee gaat de baggel uiteindelijk in de vorm waar het kan worden aangestampt en gedroogd.
Dat deden kinderen eeuwen geleden ook al. Van april tot aan de langste dag van het jaar, van zonsopgang tot ongeveer acht uur ’s avonds zo leert een artikel van Jan van der Veen in ’t Olde Guet. Lange dagen om voor de heren van de Coendersborgh en de heren Nienoord turf te maken, die per schip naar onder meer Amsterdam werd vervoerd. Om zoveel mogelijk te verdienen werden de lonen van de veenarbeiders door de heren zo laag mogelijk gehouden. Vrouwen verdienden minder dan de mannen en kinderen nog minder. De verdiensten lagen hoger dan die van een fabrieksarbeider, maar een deel van het loon ging op aan het gedwongen kopen van spullen en eten in bepaalde winkels. De arbeider werd daarvoor betaald in tegoedbonnen.
Maar goed dat deze kinderen in deze tijd leven. Hoewel: “Is hier ook een douche,” vraagt een meisje. “Nee, is er niet,” zegt invaljuf Aurora Ibba. “En water om te drinken ook niet”, antwoordt ze een jongen. “Vanmorgen hadden we schoolzwemmen, en nu dit.” Ze slaat de kinderen met plezier gade die pontificaal in de modder duiken. Ervaringsonderwijs ten top.
Tante Tijd
Het baggelen is onderdeel van het erfgoedproject ‘Tante van de Tijd’ voor de basisscholen in de gemeente Marum. Op de scholen wordt over diverse onderwerpen les gegeven en vervolgens trekken de kinderen er op uit. Er zijn voor alle leeftijden activiteiten beschikbaar.
