Trouwe lezers van dizze rubriek kinnen heur vast de noam van mien Ome Jans herinnern. Veureg joar mei wa-der ja de hoofdpersoon ien mien verhoal Slachter bij carbidlicht. Jim hemmen hum toen kennen leerd as n eenvoudege, recht-toe-recht aan man die ien e bezettingsjoaren hiel wat uut et stro zet het veur minsen ien et dörp die ien t nauw kwammen deur de ellende die de oorlog met hum met brocht. Minsen vertrouwden ome Jans, en ome Jans wis hiel goed wie der wel helpen kon en wie niet. Summege minsen die problemen harren wadden ok niet altied te vertrouwen, en doar har ome Jans n hiel scharp oog veur. Hij wis sekuur wie der wel helpen kon en wie niet.
Kört leden har ik contact met ome Jans zien schoonzeun, ik vertelde hum dat ik n verhoal schreven har over zien schoonpabbe ien oorlogstied, en dat er clandestien bij oavend en nacht wel meerdere moalen n swien slacht har. Overdag kon dat ja niet, en s nachts moest der niet te veul licht bij kommen, bij de slachting, want dan wa-der zulf de klos. Doarom bruukte hij ja zien olderwetse carbidlanteern, dat was zacht licht wat niet al te makkelek deur e gordienen en et blinderingspapier noar buten kommen kon.
Jan, mien neef, veerde over enne en wis votdoalek woar ik et over har: Ik loop dreks met dij met noar mien olle schuur, zee Jan, en doar aanbeland liet er mij onner de warkbaank n holten kistje zien. Hij moek et open en zee: dit heb ik kregen toen mien schoonpa overleed, en ik bin der slim wies met. Ien et kistje laggen allerhande attributen die neudeg wadden om n swien netjes en fatsoenlek te slachten. Ik stoa der vlak bij en word der stil van. Hier liggen de zichtboare sporen van ome Jans zien verzetsdoaden.
Hiel bezunder vien ik ok et olle tabaksdeuske dat Jan bewoard het van zien schoonpa. As de slachting der op zat mocht ome Jans groag zien piepke eefkes stoppen en genieten van zien welverdiende rook kwartierke. Et piepke met tabak kalmeerde ok de spanning wat, noa zo’n clandestiene slachting, die streng verboden was deur de Duutse overheid, want zij wadden ja de boas in ons Nederland ien goed vief joar. Ontroerend von ik de oafdruk van ome Jans zien duum ien e hoek van e tabaksdeus, die wa-der altied ien stoan bleven, al die joaren.
Dat ome Jans zowiezo niet bang was veur autoriteit bleek ok wel uut et verhoal dat zien dochter, mien nicht Zwaantje mij loater vertelde: mien pabbe har niet bodde veul op met autoriteit of gezag, zee ze. Enne joaren zeuvmteg moes Pa opnommen worden ien et Scheperziekenhuus van Emmen, zeit Zwaantje. Zij wol s mirregs op bezoek bij heur pa op et vaste bezoekuur tussen 13:00 en 14:00 uur. Dat wadden vaste tieden die al hiel laang de regel was ien et veurmoalege Diaconessenziekenhuus van Emmen. Zwaantje zeit: Ik kom de ziekenzoal op mor zie dat pabbe zien berre oafscharmd is met n gordien. Een van de verpleegster komt noar heur toen en zeit dat ze eefkes geduld hemmen moet omdat de specialist bij hum is die meneer Santing zien buuk nog eefkes extroa onnerzoeken wil.
En dan, met m glimlach van schrik en ondeugendheid zeit ze tegen Zwaantje: maar wij zijn uw vader ook nog aan het temperaturen, wij wisten ook niet dat de dokter zo opeens nog langs zou komen. We hadden al wel een score gezien. Op het moment dat de dokter binnen kwam lazen we nog net de uitslag: 36,9 graden lichaamstemperatuur, rectaal gemeten.
Met n ondeugdend glimlachje zeit ze met n vrolek gezicht: ik dènk dat die door de onverwachte doktersvisite wel eens behoorlijk omhoog geschoten kan zijn, dat is meestal zo als een specialist onverwachts langskomt tijdens het temperaturen.
Dan schoeft de dokter met zien assistent de gordienen weg en nemt oafscheid van ome Jans. Meneer Santing, gewoon zo doorgaan, u bent aan de beterende hand. De mannen langen de patiënt de hand en verloaten de ziekenzoal. Nou meneer Santing, zegt e zuster, dan zal ik u gauw verlossen van die akelige thermometer. Toen ze die oaflezen ging wis ze niet wat ze zag: meneer Santing, hoe krijgt u het voor elkaar. De dokter is goed tien minuten bij u geweest, en de temperatuur is 36,9. Precies de hoogte van voor het doktersbezoek.
Wat harren joe dan verwacht, zee ome Jans, dat k nou zo tegen de vitteg groaden hemmen zol?
Ik docht et niet, want woarom zol ik bang weden veur zo n dokter? A-der ook al i-der dan dokter zien dokters jas en broek en onnerbroek uut döt: zol e der dan aan e onnerkant zo veul aanders uutzien as ik? Kin k me niet veurstellen.
Ome Jans overleed in 1992 – mor wel der was, leeft nog aale doagen ien ons deur, we denken aan hum, met bewondering en respect.