Wij lopen zo onnerhaand al weer mooi noar t Kerstfeest toe. Kerst is ja veur e meeste minsen n bezundere tied, woar hiel veul vreugde aan beleefd wordt. Der bennen vanzulf ok minsen die t liefste e Kerstdoagen oversloagen wollen, as dat meugelek was. Zij bennen voak allinneg kommen te stoan, hemmen heur partner of n aandere dierboare verloren, en hemmen op dit mement hielmoal gien zin om feest te vieren. En dat is ja ok hiel begriepelek, ien heur situoatsie.
Pooske leden las ik ien e stroatkrant veur Noord Broabant n interview met e Engelse schriever en veurmoaleg dakloze James Bowen. Het verhoal van James, behalve veurmoaleg thuusloze ok ex-versloafde, wer overnommen deur de Riepe, de Stroatkrant veur Noord Nederland, zodat ok wij ien Grunnen, Drenthe en Friesland kennes nemen konnen van t bezundere verhoal van n jongeman die moar liefst tien joar tot e onnerkaant van e soamenleveng heurd het, en die nou, – net zoas Joanne Rowling die riek worden is met t schrieven van heur “sprookje” Harry Potter ien e tied dat ze hartstikke werkloos was, en t leven eieleks al zo n beetje gedag zeid har – die ellendege tied achter hum loaten het. James het met onnersteuneng van zien coördinator van e Engelse daklozenkrant Big Issue en met n uutgeverij ien Londen zien boek Bob de Stroatkat schreven, en , jem zallen t geleuven willen of niet, van dat boek bennen meer as n miljoen exemploaren verkocht. Noa dat succes het er ok nog De Wereld volgens Bob schreven, woar ok weer meer as n miljoen boeken van verkocht bennen. En twee joar leden het er t derde boek ien e serie over Bob de stroatkat schreven, Kerst met Bob hiet dat, en jem voelen hum al aankommen: ok doar werden weer meer as n miljoen boeken van verkocht. En net as Joanne Rowling huuft James Bowen hum sunds die tied gien zörgen meer moaken over geld of over n dak boven zien kop. Moar, hoewel er nou riek is wat geld aanbetreft, is er niet wezenlek n aandere jong worden: hij realiseert hum dondersgoed dat er zien terugkeer ien t normoale leven te danken het aan zien rooie koater Bob, die vanoaf t mement dat er James tegenkwam niet meer bij hum vot te sloagen was. Op dat mement waren James en hij allebeide tot e stroat veroordeeld, ze harren gien dak boven e kop, en hoast gien eten. En omdat de koater vanoaf zien eerste kennesmoakeng met James aaltied met hum met gung, meestens op zien scholder zat, trokken ze veul bekieks, kwamen ze op Youtube, trokken de aandacht van de media, en de rest is geschiedenis: met n beiden waren ze gelukkeg en nou harren ze ok gien zörgen meer over de basisbehoeften van elk mens en elk levend schepsel.
Open Hof
Toen ik dit verhoal lezen har mos ik onwillekeureg terugdenken aan mien tied ien daklozenopvang Open Hof ien e Stad, woar ik van 2010 tot 2013 ien e zummervekaansie vrijwilleger was. Ik schonk een hiele werkweek laang kovvie , thee en ieswodder veur een groep van zo n kleine honderd dak – en thuuslozen. En deelde ok brood uut, van de schoalen met n poar honderd boterhammen die we s mörgens vroeg met n stuk of vief vrijwillegers opsmeerd harren. Ik was toen 55, en midden ien n fase die psychologen de Midlife Crisis noemen. Je denken bij jemzelf: t grootste deel van mien leven zit der op, aaltied knooid en doan, en wat heb ik nou eileks bereikt? Om doar achter te kommen bin ik dat waark doen goan, en ik kiek der nog aaltied met veul voldoeneng op terug. Sommege types, meest mannen, ok wel n enkele vrouw, blieven je messchien wel aaltied bij. Eén van die mannen zal ik werkelek woar nooit meer vergeten: n man die nooit opviel, aaltied n beetje achteraan ien e huuskoamer van e Open Hof stilletjes zien boterhammetjes op at en zien kopke kovvie opdronk.
Tót dizze oavend. s Mörgens waren der nog n dikke negenteg man bij ons west die heur groates kopke kovvie en brood hoald harren, en nou zaten der moar vief man. De rest, heurden wij achter de bar, was toe de stad ien trokken woar op grode tv-schermen een wedstried van het Nederlands elftal vertoond werd. En toen zat dizze stille vogel zo moar veur aan, bij mij aan de bar.
Noadat er zien eerste boterham opeten har en zien kopke kovvie ok noar binnen warkt har, vroeg er zo opeens wat ik van hum vond. Ik was verrast deur zien vroag, want ik har hum nog nooit proaten heurd. Zien stem har ik ja nog nooit heurd, en nou zo moar dizze vroag. Ik viend dij n hiel normoale jonge hur, zee ik. Een gewone, nette verschieneng. Hij reageerde votdoalek op e iendruk die ik van hum har. Dat is ok zo hur, zee er, ik bin ok n hiele gewone jonge, moar nou vroagstoe dij zeker oaf wat ik ien e daklozenopvang doe hier ien de Stad. Ik zee niks, moar liet hum proaten. Hij zeid: n dik half joar leden woonde ik nog keureg twee-onner-één –kap ien n dörpke hier vlak bij e stad. Vrouw, twee prachtege kiendjes, mooie woneng, tuuntje veur en achter. Hij zeid: zo ongeveer n moand of zeuven terug vertelde mien vrouw mij dat ze iemand anders har, en doar har zij al zo wat n joar omgang met, zunner dat ik der vanoaf wist. Mien wereld störtte ien mekoar, en ik was doodongelukkeg. Mien vrouw gung bij die aandere man wonen en nam de beide kiender met.
Bedrinken
Ik was der kepot van en begon mij vrezelek te bedrinken, om alle verdriet te vergeten. Nou goed n moand zee mien boas dat ik niet weer kommen hoefde, want hij har niks aan n metseloar die de hiele doagen dronken was. Ik har toen gien ienkommen meer, moar dat kon mij niks schelen, niks kon mij meer wat schelen. Ientussen was de echtscheideng uutsproken, en de kiender waren deur de rechter aan mien (ex)-vrouw toewezen. Ik mocht mien kiender pas weer zien as ik mien alcoholprobleem oplöst har, zee de rechter. Ik wer nog verdrieteger en begon mij nog meer te bedrinken. Noa n moand of vier kwam der bij mij n man van de Rabobank ien de buurt woar onze hypotheek onnerbracht was, en hij vertelde dat ik ienmiddels al hoast vier moand achter was met betoalen. Hij vertelde der bij dat mien woneng gedwongen verkocht worden zol, en dat de gemeente mij nij onnerdak bieden zol, dat heurde bij de zorgplicht van de gemeente. Ik moek mij der weineg uut, t roakte mij niet meer. Toen kwam der een poar doagen loater één bij me van e gemeente Midden Groningen, en hij zee dat er veur mij n klein tussenwonenkje regeld har ien de olle nijbouw van mien dörp. Doar kon ik wonen, nou ik gien eigen huus meer har. Toen de man weg was heb ik n hiele fles sterke drank noar binnen waarkt, en dat dee ik zeg mor ok ien de moanden doarnoa. Ok toen ik ien e gemeente woneng woonde. Ik bekommerde mij om niks meer, en nog n moand of vier kwam de man van de gemeente weer bij mij aan de deur en zee tegen mij dat ik volgende week moandag uut mien woneng zet worden zol,omdat k mien huur niet betoald har. Ik von t alemoal wel best, t ienterezeerde mij hielmoal niks.
Hij zeid: de enege woar ik nog contact met hem is n swarte koater, die kwam bij mij toen ik s nachts op stroat sliep. Hij was en hij bleef bij mij, net geliek woar ik was
Swarte koater
Hij zeid: en nou leef ik al n kleine twee moand op stroat, ik wiet wel: t is niet idioal, mor ik red mij oareg. Twee moal doags ien e Open Hof veur kovvie en brood, en s mirregs waarm eten bij t Leger des Heils, en as k geluk heb sloap ik ien t Sloaphuus. Hij zeid: de enege woar ik nog contact met hem is n swarte koater, die kwam bij mij toen ik s nachts op stroat sliep. Hij was en hij bleef bij mij, net geliek woar ik was. En as ik al n keer ien t Sloaphuus overnachten kon dan zat hij de volgende mörgen bij de butendeur op mij te wachten. Ik heb mien leven nog niet hielmoal op e rit, moar sunds ik die koater heb, die ik steevast Mien Jonge noem, gijt t n stuk beter met mij.
Ik wenste Henk, want zo hiette dizze jonge, alle goeds toe, en op mien leste oavend achter de bar zee ik dat ik hoopte dat er gauw weer n dak boven e kop hemmen zol: Hij zeid: ik kom der wel weer boven op hur, al kin t nog wel n pooske duren. Drugs heb ik goddank nooit bruukt, en drank doar kom niet meer aan, ik heb nou mien koater ja woar ik veur zörgen moet: ien ploats van drank koop ik nou melk veur mijzulf, en kattemelk en brokjes veur Mien Jonge.
n Joar loater kwam Henk nog weer n keer bij mij aan de bar, en ik vroeg hum hoe t met hum was: Goed, zee er, omdat ik drie moand gien draank meer had har, en verders gien problemen veroorzoakt har, har er van de gemeente Groningen n plakje kregen ien t begeleid wonen – traject.
Kerstfeest
En doar was t allinneg nog moar beter goan: Henk vertelt: ik kwam doar zo tegen eind november wonen met mien koater, die heurde ja bij mij. En net of t zo wezen mos: Mien Jonge moakte ok al gaauwachteg kennes met e buren, of: liever gezegd: met de buurvrouw. Hennie, hiet ze, en wij kommen nou voak bij n kander over e vloer, en t klikt vanoaf t begun oafaan geweldig. En vier week loater hemmen we bij Hennie thuus Kerstfeest vierd met ons drieën: Hennie, ik en de koater. We hemmen t allebeide nog nooit zo gezelleg had, en we hemmen besloten dat we binnenkört bij n kander wonen goan – en ik heb mien boas opbeld en verteld dat ik der weer boven op kommen was, en weer n gewoon thuus har, met n gezin. Mien boas is zo ’n kwoaie kerel niet, en ik kan weer as metseloar bij hum kommen. En zo was mien kerstfeest met Hennie en met mien koater de terugkeer ien t normoale leven, en doar geniet ik nou des te meer van nou ik wiet dat n gewoon leven hielmoal niet zo gewoon is.
Bert Weggemans
Nog meer lezen: kerstverhoal