woensdag, januari 15, 2025

Geen swien die et vreten wil

ditisWesterkwartier

Mien moeke was zuneg, slim zuneg. As kiend har ze et beslist niet royoal had. Elke cent werd drie moal omdraaid veurdat er uutgeven worden kon. Vanoaf heur achtste joar woonde ze bij heur opa en opoe ien Sellingen. Heur mamme was noa et overlieden van mien moeke heur pabbe met de rest van et gezin verhuusd van Westerwolde uut noar n dörpke ien e gemeente Emmen, woar ze hertrouwde met n weduwman. Mien moeke kreeg e zwoare toak om veur heur grootolders te zörgen, want die wadden al hoogbejoard, en harren gien meugelekheid om te verhuzen. t Stee woar ze meer as viefteg joar boerd en woond harren was heur zo dierboar dat ze der niet een denken wollen om doar weg te goan. Want heur hoogste wens was om ook op dit kleine boerenstee te overlieden as de tied kommen was.

t Enege dat veur mien moeke veraanderde ien heur veurdeel was dat ze nou aale doagen aandacht kreeg van heur grootolders. Wat heur wel slim zwoar viel was dat ze heur twee broerkes en drie zuskes miste. Dat viel heur echt oaf. Mor afijn, ok opa en opoe wadden zuneg, zo was t altied al west, want et was n armoedege tied. Op n keer har mien moeke wel zin ien wat fruit, en t was nog gien etenstied. t Enege dat ze ien e kelderkast vienen kon was n siepel, nog met e jas aan.

Ze wist donders goed dat zo’n siepel rauw niet biester lekker was, mor der was gewoonweg niks anders. Ze har ja slim honger, en hoalde stiekem de siepel toe de kelderkast uut, en hoalt de jaskes van de siepel oaf en nemt ien heur hongerbui een grote hap toe de siepel uut. De smoak viel heur dermoate tegen dat ze met n vies gezicht de aanbeten siepel op e mestbult achter huus mieterde.

Opa en opoe harren niks ien e goaten had, mor toen der ien t veujoar midden op e mestbult n nije siepelplant op kwam wadden de beide olle menskes wel slim verboasd: want, hoe kin der nou ien hemelsnoam een siepel gruien op de mest van et vee dat op stal ston? Mamme het et nooit aan heur grootolders verteld, mor wij kregen dat verhoal loater voak te heuren: met as strekking: wees zuneg, ok as je liever wat eten of kopen of snoepen willen.

Zo zuneg heb ik et niet had, mor wel t was bij ons wel zuneger as bij de meeste aandere kiender ien e klas. Dat uutte zich toen ik n keer met mien neefke Sake die bij ons logeerde vroeg of wij n goedkoop bamboe vishengeltje kopen moggen. Goedkoop, en ook nog bij et enege winkeltje bij ons ien et dörp, de huusholderleke artikelen winkel van Harm Kupers.

Vief gulden mor, mamme, zee ik. Mien neefke wol mij helpen en zee: vief gulden is ja niks, opoe, compleet met snoer, dobber, lood en hoakje der aan. Dat was mien moeke veul te duur. Joe hemmen beide n poar hannen aan joen lief, goa zulf mor n visstok moaken. Goa mor toe de tuun ien en pak mor wat je bruken kinnen. Dat deden wij, we hoalden en bonestok toe mamme heur groententuun uut, pakten op e deel van e boerderij n klos met zeilgoaren en t begun van de hengel wa-der al. n Grode schroef draaiden we boven ien e bonestok, doar kon ons snoer mooi aan vast knupt worden. De dobber moeken we ok zulf, van n kurk op n olle ranjafles. Deur e kurk hinne sloegen wij n spieker – en doar leidden wij et zeilgoaren deur hinne. Achter pabbe zien olle schuur lag nog n stuk dakgeut, met zink, en doar knipten wij met n blikscheer n klein stukje oaf. Dat bonden wij vast aan t zeilgoaren tussen dobber en hoakje.

t Hoakje moggen we gelukkeg wel kopen, die kostte n stuver.

Kiek, zee mamme, n vishengel veur 5 cent. Dat is n hiel aandere pries as vief gulden ien e winkel van Harm Kupers. Nou, doar har ze ok wel geliek aan vonnen wij. En toen wij veur t eerst met dizze bonestok vizzen gingen vong mien neefke dreks al n grode en zwoare stiekelboars.

De jongens die aan e overkaant van et diep ons uut zaten te lachen om die olle bonestok, en die zulf allemoal n werphengel harren, wisten niet hoe snel ze weg kommen moesten, zij wadden al uren aan t vissen en harren niks vongen, nog niet eens beet had ook. Dat harren ze niet verwacht, en wij zulf ok niet.

Op n dag har mien pabbe n kalfke verkocht. Moeke kreeg de handeloar aan de deur die heur et geld gaf, allemoal papiergeld. De man nam t kalfke met en ging weer vot. Mamme ging e swienen voeren, liep met n emmer slobber toe e stookhok uut toe de swienestal ien. Ze bukte heur veurover om de slobber toe de trog ien te gooien, en tot heur grode schrik viel toe de buus van heur schoetje et papiergeld van et kalfke ien e trog. Ze schrok heur beroerd. As die swienen met heur hongere bekken de vier briefkes van tien gulden noar binnen sloeken zollen was alles veur niks west.

De swienen roken en snoven der aan en lieten de briefkes van tien gulden met rust.

Moeke vertelde bij t oavendeten dit verhoal aan mien beide zuskes, en veul loater aan mij, want zij schelen veul meer as tien joar met mij. Tegen mien neefke Sake en mij zee mamme: geld, we moaken ons der zo vrezelek drok om, mor der is werkelek woar gien swien die et vreten wil.

Meer artikelen

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Laatste artikelen