(De titel van dit verhoal komt van Johan Zuidema, Niebert)
Ien klas drie van e legere school vroeg onze meester wat of wij loater worden wollen as we eenmoal volwazzen waren. Wij moesten een briefke ienleveren met onze keuze van e drie beroepen die ons et mooist toe leken. Ik wiet nog hiel secuur wat ik opschreven heb, destieds as jonkje van acht. Op mien briefke har ik onner mien noam et volgende opschreven, netjes op volgorde: 1. Vrachtwagenchauffeur 2. Politie 3. Meester.
De meester laas elke briefke veur, en gaf hier en doar zien commentoar. Toe er mien briefke veurlaas zee-der: “Ik vind het heel mooi dat je mijn beroep ook vermeld hebt, Bert. Dat vind ik een compliment naar mij toe. Mooi. Maar…hoe kan het nou dat je op nummer één van je lijstje het beroep van vrachtwagenchauffeur hebt ingevuld?” Ik zee tegen de meester dat dit kwam umdat de man van mien oldste zus internationoal vrachtwoagenchauffeur waas, en dat ik et aaltied zo stoer vond as hij zundags ien e noamirreg met zien dikke Scania Vabis weer vertrok, Europa ien. Meester von et een mooi verhoal en gung verder met de briefkes van e aandere kiender.
Eileks waas ik hiel trots op mien zwoager Henk. Hij toerde ja zo mor met zien Scania noar Luik ien België, noar Hamburg ien Duutslaand en noar Stettin (tegenwoordeg Szczezin) ien Polen, vlakbij de Oost-Duutse grens. En ad-er vrijdags (sums zotterdags) zien woagen weerom ree noar et transportbedrief woar ad-er veur waarkte, mochten mien neefke Sake en ik wel eens metrieden, en dat vonnen we gewoon geweldeg, allinneg aal et opstarten van e dieselmotor van zien Scania, die bromde dan zo stoer. En dan de geur van diesel-ölie, heerlek vonnen Sake en ik dat.
Afijn, Henk kwam dus regelmoateg ien e landen om ons hinne, en har ok wel stoere verhoalen. Der waas destieds ien e joaren zesteg noag gien TomTom, eileks waas der hielmoal gien navigoatsie, Henk moest hum behelpen met de wegenkoarten en met de verkeersborden ter ploatse. Wat ik as toalenman aaltied bezunder vonnen heb dat waas zien verhoal uut België. Henk waas aan et zuken ien e buurt van Luik. Hij wis dat er der vlak ien e buurt wezen moest, mor et juuste terrein kon er niet vienden. Dus hij parkeert zien woagen laangs de weg en draait zien roamke lös en vroagt vriendelek de weg aan een veurbijganger. Ient et Nederlaands, vanzulf, want ien België proatten ze je ok Nederlaands, wist Henk. Mor de man die hum te woord stond begreep niks van Henk zien vroag. De man proatte wel weerom, mor Henk kon der gien touw aan vastknuppen. De man sprak Frans, want Luik bleek ien Wallonië te leggen, en doar wordt gien Vloams, mor Frans sproken. Henk het uutiendelek et bedrief wel vonnen, op eigen kracht, mor et viel niet met. Toen er weekends weer op zien thuusboases aanland waas en zien verhoal vertelde, zeden zien collega’s dat zij dat ok al metmoakt harren door, ien Franstoaleg België. Eén van zien collega-chauffeurs ha-der femilie wonen en vertelde aan de jongens hoe dat kwam: hij zee: “De Franstoalege Belgen moeten niks hemmen van de Vloamingen. En ok al verstoan ze je hiel best, ze nemmen beslist de moeite niet om je ien et Vloams-Nederlaands te woord te stoan.”
Bezunder verhoal, vond ik as kiend, dat n toal zo gevoeleg leggen kon.
En in Duutslaand had-er ok wat metmoakt. Midden ien et centrum van een groot-Duutse stad werd-er aanhollen deur de plietsie omdat er een stroatje ienreden waas woar dat niet toestoan waas. Henk verontschuldegde hum en zee dat er naargens een verboden-ien-te rieden bord zien har.
De plietsieagent liep met hum met en toen zaag Hank dat der wèl zo n bord waas, mor t zaat vaastmoakt aan de butenmuur van een huuske aan t begun van de stroat. En net woar dat bord vastmoakt waas ston een beheurleke ekkelboom ien blad, dus et bord was niet te zien. Mor dat waas gien excuus, zee de Duutse agent. Henk kreeg een bekeureng en har weer wat leerd.
Op n zotterdagmörgen belde zien boas hum op met e vroag of er vanmörgen nog eefkes een klein vrachtje noar Houtigehage brengen kon.
Zien boas zee: “ t Is niet zo wied vot, heur Henk, et dörpke Houtigehage leit nog aan diskaant Drachten, dus kinst der makkelek veur e mirreg weer wezen.” Henk vond er prima, ad-er mor wel om haalf drie bij zien doeven wezen kon. Elke zotterdagmirreg werren zien wedstried-doeven ienkörfd veur de laange vluchten noar België en Frankriek. Hij waas al van kleins oafaan met zien postdoeven ien e weer. En zo ree Henk ien ploats van met zien Hennie, mien oldste zus, noar de winkel om boodschappen, noar et bedrief van de boas. Hij moest bij Emmen , vlakbij zien woonploats Emmercompas, een vracht veevoer loaden en dat noar een groot boerenbedrief ien Houtigehage brengen. Ien Emmen wis er goed de weg, et oploaden ging makkelek, en zo zette hij tegen haalf elf koers noar Frieslaand. Over de autoweg van Emmen noar Drachten, dat waas makkelek genog. Dizze autoweg hier niet veur niks de Friesland-route. En tegen kwart over elf wad-er al veurbij Drachten, n klein stukje over e Rieksweg noar Frieschpalen, en toen wees e t allemoal de weg vanzulf. Kwart veur twaalf waas Henk met zien vracht al op et aarf van e boer die et veevoer besteld har. Dreks al kwam der een aan, dat was de boer zulf, ja wis. De boer begon met n zwoare Friese tongval tegen Henk te proaten, en Henk kon hum oareg schier volgen. Et kwam der op del dat e boer hiel groag zien veevoer tot ien e schuur löst hemmen wol. “Kinst gewoon ruggelengs achteruut toe e schuur ien, zee-der.” Mor dat leek Henk gien goed idee: hij zee: “Ik doe et liever niet want ik viend et best riskant, achteruut toe e schuur ien.” Mor volgens de boer was dat best vertouwd. “Vergeet niet zee Henk, dat dizze Scania wat breder is as de meeste aandere vachtwoagens. Gien proleem, zee de boer, doe et mor gewoon, et scheelt mij zo veul extroa waark. As ik et doet, zee Henk, dan allinneg op joen eigen verantwoordeng.” “ Kinst et gerust doen,” zee e Friese boer, ik neem mien verantwoordeng veur et risico.”
t Kin Net
Henk begunt zien vrachtwoagen te keren en riedt verzichteg achteruut, richteng schuurdeur. Ientussen komt de hoogbejoarde pabbe van de boer ok der op toe. Ien zien butenspiegel zigt Henk et olle mantje aankommen, zwoar leunend op zien handstok. De boer blift noast de cabine stoan om Henk te loodsen. Et olle boertje stijt haalverwege ien e schuur met zien handstok. Nou, denkt Henk bij humzulf, op hoop van zegen dan mor. Der stoan twee mannen bij en achter de truck, dan moeten ze et ok zelf mor wieten. Henk noadert de iengang van de schuurdeur en sjefeurt hiel behoedzoam de woagen tussen de linker – en rechter schuurdeur toe de schuur in. De boer zeid nog: “ t Kin krekt, rie mor veurzichteg verder”. En op et mement dat t olle mantje me e handstok ok nog ropt: “t Kin Net!”– geft Henk wat gas derbij en riedt noar binnen toe. Op et zulfde mement gijt et KRAK, en et hiele kezien wordt te de schuur uut drukt. Et swet brekt Henk uut, mor gelukkeg het de boer zulf de verantwoordeng nommen.
s-Mirregs om haalf drie het Henk gewoon zien doeven ienkörft, mor hij had-er weer een leske bij leerd: Hamburg en Luik had-er overwonnen, Duuts en Frans, toe mor dan, dat wil nog, mor t Fries van Houtigehage was veur hum net één streep te ver.
(dit verhoal is woar gebeurd, mien buurman Johan Zudemoa uut Niebert, die schanne genog dit veurjoar overleden is, waas oafkomsteg uut e buurt van Houtigehage, en har, net as mien zwoager Henk iets dergelieks veur zien eigen ogen gebeuren zien).
Bert Weggemans