ZEVENHUIZEN-Bakker Bas van Esch uit Zevenhuizen is de vierde generatie bakkers uit zijn familie. Ooit is de familie in Norg een bakkerij begonnen, waar nog steeds bakkerij Van Esch is te vinden. De bakker beschikt inmiddels over acht winkels in de regio en de negende is een webshop. Na corona, de verdubbeling van de grondstofprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de stijgende lonen vormt het energievraagstuk de grootste uitdaging ooit in de historie van de bakkerij. “Bij de stijgende energieprijzen valt alles in het niet,” aldus Van Esch.
Op een bord voor de bakkerij in Zevenhuizen staat dat Van Esch de eerste prijs van Nederland heeft gewonnen met zijn gevulde speculaas. Door de geur rondom de bakkerij waan je je in het dorp op vakantie, wanneer de warme bakker altijd onweerstaanbaar lonkt. De drie ovens die de lucht verspreiden zijn drie jaar geleden aangeschaft en worden op gas gestookt. De warmte en stoom worden ‘ teruggewonnen’, het is dus nog een geluk dat je buiten het bakken van het verse brood ruikt.
Dat met name bakkers het moeilijk hebben tijdens deze energiecrisis kan Bas van Esch beamen. “We zijn jaarlijks meer dan honderd duizend euro aan energie kwijt. Volgend jaar loopt voor veel bakkers het energiecontract af, dan praat je al snel over een veelvoud wat je aan energie kwijt bent. Naast de ovens vragen de koelcellen en kneedmachines veel stroom. De acht winkels moeten ook verwarmd en de brandstof voor het transport is explosief omhoog gegaan.” Op het dak in Zevenhuizen liggen 100 zonnepanelen. Maar die dekken maar 8 procent van de energiebehoefte.
Van Esch kan niet anders dan de verhoogde prijzen doorberekenen in zijn producten. “We hanteren altijd eerlijke prijzen. We kunnen geen prijsverhoging overslaan want die marge zit er niet op. Klanten hebben daar overigens alle begrip voor. Klanten hebben aan de andere kant minder te besteden. Dat maakt het er voor iedereen niet makkelijker op.”
Van Esch merkt de nood aan het leveren van brood aan de voedselbank. Daar is de vraag groter geworden. “We houden er rekening mee dat er brood aan de voedselbank kan worden geleverd. Maar ik had nog niet meegemaakt dat we extra zijn gaan bakken om mensen van brood te voorzien.”
Oliebollen
Van Esch is nu al bezig met berekenen van de prijs van oliebollen. “Veel verenigingen houden rond oudjaar een oliebollenactie, zoals bijvoorbeeld VEV Leek. Ik kijk nu naar de kosten voor zonnebloemolie waar de oliebollen in worden gebakken en de prijs van het meel en krenten en rozijnen. De prijs ligt per oliebol 15 tot 20 cent hoger dan voorgaande jaren. Alle Sinterklaasgoed zoals marsepein, chocoladeletters en banketstaven maken we zelf. Voor borstplaat staat een pan met suikerwater een half uur op hoog vuur en dat acht keer per dag.”
De gemeente Westerkwartier is er alles aan gelegen om de vijf bakkers in de gemeente ‘warm’ te houden. De vijf bakkers hebben begin deze maand een ‘brandbrief’ aan het gemeentebestuur overhandigd. Ze vragen daarin te voorkomen dat de bakkers door de hoge stookkosten financieel omvallen. De gemeente heeft inmiddels een brief naar minister van Economische Zaken Micky Adriaansens geschreven. Daarin wordt een dringende oproep gedaan om de drempel voor de TEK-regeling (Tegemoetkoming Energiekosten energie-intensief MKB) te verlagen. En er voor te zorgen dat de belastingdienst en de banken zich coulant opstellen.
Van Esch: “We blijven zoeken naar oplossingen om aan de ene kant minder energie te gaan gebruiken en aan de andere kant weer een goed contract af te kunnen sluiten voor een langere tijd.” Bij bakker Van Esch werken 90 mensen.
Ovens stoken en energie terugwinnen
Bas van Esch heeft drie jaar geleden zijn oude ovens door drie nieuwe energiezuinige ovens vervangen. “De ovens komen uit Duitsland. Daar zijn de bakkers vier jaar geleden van elektrische ovens op gasgestookte ovens overgestapt. Gas is efficiënter als stroom en in combinatie met het terugwinnen van warmte hebben we het maximale gedaan aan energie-efficiëntie. Van de rookgasafvoer winnen we 20 procent terug en datzelfde geldt voor de stoom. Verder zijn de wanden keramisch, die houden de warmte vast. Op maandagochtend is het nog 60 graden celcius in de oven, waar je overigens in kan staan.”
