Körte titel, diskeer. Langer hoeft er ok niet te weden, dizze twee woorden zeggen ien één keer alles.
Twee körte woordjes die een verhoal van meer as doezend woorden vertellen. Hoe dat zo komt, dat wil jem hier uutstukken. Nog niet zo bodde laang leden ging ons wicht noar peerdrieden ien e Hedde Jan Cazemier Manege ien Tolbert. Ik schat dat ze doar zo n zeuven joar op les zeten het. De eerste joaren zat ze nog op e legere school De Kring ien Nijbert, de leste joaren dat ze peerd ree zat ze al ien e Stad op e middelboare school. Joaren laang bin ik met heur met west, as belangstellende pabbe, as oprechte supporter. En as ophoaler en wegbrenger vanzulf, want je willen toch ok zeker wieten dat ze weer veileg thuus komt.
As je der zo al zo n joar of wat kommen, doar ien e manege, dan zien je ok dat zo n manege een hiel eigen ritme het: wekeleks zie je dezulfde staljonges en stalmeiskes de stallen oprumen en de gangen aanvegen. En je hemmen ok al snel ien e goaten dat er elke woensdagmirreg op verschillende plakken ien e manege groepen les hemmen van weer hiel aandere instructeurs dan onze dochter deurgoans het.
As onze dochter goed en wel op e rit is mag ik ok groag eefkes kieken ien e verste schuur, woar rond de bak hiele hoge muren bouwd bennen van pakken stro. k Vind et aaltied wel gezellig, zo n stro paleis woar de pupillen van Sintmeheerd één moal ien e week een uur leskriegen. En aan t enthousiasme van de peerdrieders en riedsters met n lichamoaleke of verstandeleke bepaarkeng te heuren hemmen ze t mooi noar e zin. En de begeleiders, van de manege en ok femilie vanzulf, genieten ok elke week, as ze zien hoe dizze volwazzen kiender het noar de zin hemmen op de rug van t peerd.
As schoolmeester op n grode school ien e stad vien ik t n hiel vertrouwd gebeuren, dat heur der al weer leerlingen verzoamelen bij de les die over ongeveer vief menuten oaflopen is. Ach, en je proaten eefkes wat met de olders van de kiender die zo meteen aan e beurt bennen. En hiel soms ok wel es met één van de pupillen die heur al weer verheugen op e les van vief tot zes uur. Het gebeurt eileks mor zelden dat de pupillen van Sintmeheerd uut heurzulf tegen mij begunnen te proaten. Doar bennen ze net eefkes te bescheiden veur.
Mor dat is diskeer aanders. Der komt n groot wicht met heur peerd aan n touw toe de verste schuur ien lopen. Ze het n veilegheids cap op, en onder die swaarde helm kieken n poar grode lachende blauwe ogen mij stroalend aan. “Moi, zeid ze, ik hiet Christa, en hoe hietstoe?” As ik mien veurnoam zeg, dan zeid ze vrolek “Moi, Bert” weerom. Ik bin onder de iendruk van dizze jonge vrouw, die ondanks heur handicap zo positief ien t leven stijt.
Doe vroagst dij zeker oaf, hoe t komt dat ik met de zwoare patiënten van Sintmeheerd metdoen kin met peerdrieden, want ik kin mijzulf ien e bak oareg schier redden
“Doe vroagst dij zeker oaf, hoe t komt dat ik met de zwoare patiënten van Sintmeheerd metdoen kin met peerdrieden, want ik kin mijzulf ien e bak oareg schier redden. Dat geldt laang niet veur aale aandere pupillen, want sommege aandere jonges en wichter hemmen wel twee begeleiders bij heur. Mor ik zal dij vertellen hoe t kommen is dat ik met de gehandicapten met rieden mag. Want ik bin zulf ok gehandicapt, ik heb n hersenbeschoadegeng oplopen bij n swoar verkeersongeval, nou precies zes joar leden. Doarom mag ik ok niet meer zelfstandeg fietsen of aan t verkeer deelnemen. En wastoe mij vertelst, bin ik ok zo weer vergeten, dat komt deur die beschoadegeng van mien hersens.”
Ik bin der stil van, omdat ik et hiel bezunder vien dat iemand met n zwoare handicap zo dudelek onner woorden brengen kin wat heur mankeert.
“Ik heb gewoon noar school goan hur, zeid ze. En noa de mavo bin ik waarken goan bij n dierenwinkel woar ik klanten bedienen mog. Toen was ik zestien joar. Peerdrieden dee ik aaltied al, van kiendsjoaren oaf, en zo kwam et dat ik nog aaltied ien e Cazemier Manege kwam. Ok op die oavend. Ik woon zulf aan de Hoofdstroat ien Tolbert, mor mien beste vriendin die woont op e Holm, en t was zo mor vanzulf ontstoan dat ik heur aaltied van huus op hield, en dat we dan met ons beiden met e fiets noar de manege reden. Dat gung al joaren zo, en dus ok op dizze moandagoavend. Ik hield Jannie, mien vriendin oaf bij heur olders thuus, en we fietsten met ons beiden noar e manege. Zoals aaltied harren we dikke lol. Echt meidenproat, zeg mor. We kwamen van e ree van heur olders oaf fietsen, en zo t fietspad op, richteng manege. t Is goed viefhonderd meter noar de bocht bij dokter Maring, we zagen ien e verte al meer wichter noar e manege fietsen. Nou, zee ik tegen Jannie, nog eefkes en dan kinnen we toe e Hoofdstroat ien sloan, op noar Hedde Jan zien Manege. Op dat mement kom t der uut e bocht bij Maring een swaarde sportauto aanscheuren, die veuls te haar riedt. De bestuurder kin zo te zien t stuur niet hollen, en knalt tegen de lanteerpoal die veur t huus van de dierenarts Atsma stijt. De auto wordt ien hoe snelheid van de lanteernpoal terugkoatst richteng et fietspad woar Jannie en ik rieden. Ik wor bang en roak ien paniek: Jannie, weg hier, schreeuw ik, mor t is al te loat, Jannie en ik worden beiden van t fietspad oafreden. Vanoaf doar wiet ik niks meer.
Toen ik wakker worden bin vertelde mamme mij dat ik n poar doagen bewusteloos west bin, ien coma zeg mor
Toen ik wakker worden bin vertelde mamme mij dat ik n poar doagen bewusteloos west bin, ien coma zeg mor. En mamme vertelde dat ik n hiel slim ongeluk had har. Mor Jannie, woar is Jannie, zee ik tegen mamme. Jannie het geluk had, mien wicht die ree aan e binnenkaant, en is votdoalek ien e sloot terecht kommen, dat was heur geluk. Mor doe hest de volle klap had, en doe bist swoar gewond roakt, doe zalst dien hiele verdere leven doar de gevolgen van onnervienden. Mamme vertelde mij ok dat ze ien t Academisch Ziekenhuus ien e stad bij mij n ernstege hersenbeschoadeng vaststeld hemmen, ik zal nooit meer zulfstandeg functioneren kinnnen.
En wiestoe nou wel wat et allerslimste was, Bert, zeid ze tegen mij: de bestuurder ree Jannie en mij met zien bezopen kop aan. De politie vertelde ons dat hij vief keer de toegestoane hoeveulheid alcohol ien zien bloed har op et moment van t ongeluk, toen hij Jannie en mij van t fietspad oaf ree. Mamme het mij loater verteld dat hij veur de rechter kommen mos, hij was drie moand zien riebewies kwiet, en kreeg n gevangenisstraf van drie moand, woarvan de helft veurwoardelek. Zien bezopen kop het der veur zörgd dat ik mien hiele verdere leven van aanderen oafhankelek bin.”
Dan begunt Christa heur les, en ik hoal aangesloagen onze dochter bij heur groep op. Ik vertel et heur mor niet, dan moet loater mor es. n Poar doagen loater hoal ik soamen met mien vrouw op e fiets de boodschappen ien Tolbert bij de POI. We bennen zowat ter hoogte van Wieringa tuuncentrum as ik ien e verte n bekend gezicht aan kommen zie, t is Christa met heur driewieler, heur mamme riedt noast heur. Ik vertel mien vrouw Christa heur verhoal, en wij bennen doarnoa beiden stil.
Bert Weggemans