Drie week leden hemmen mien vrouw en ik n dag of vier op Texel deurbrocht.Ik heur jim al vroagen: Hoe komt zùks nou? Noast dat vrouw en ik slim wies binnen met de Waddeneilanden ien t algemeen, en met Terschelling, Schier en Ameland ien t biezunder, wadden der n poar extra redenen om Texel es te proberen, want dat wa-der nog niet van kommen.Ien e eerste ploats wadden wij deur onze buren enthousiast moakt veur dit grootste Waddeneiland van alemoal, want zij kommen der al joaren en joaren, sums veur veujoars- en harfstvekaansie, mor ok geregeld goan ze doar de grode vekaansie hinne met et hiele gezin, zowel met e tent as ien n huuske.
Veurig joar kwam doar nog n ontmoeting bij die veur ons aanleiding was om Texel es te proberen. As aanjoager van et Elie Aron Cohen-project ien Aduard moek ik kennis met n vrouw die ok ien et actiecomité zat veur et realiseren van de noamgeving van de nije brug over et Van Starkenborghkanoal noar de vroegere Jeudse huusarts ien Aduard.
Toen wij met nkander onner de kovvie ien gesprek kwammen ontdekten wij dat we eileks een zulfde soort jeugd achter de rug harren. Zij kwam net zo goed as ik van de boerderij. Mor niet hier van et Grunneger, Drentse of Fryske laand. Zij was geboren as dochter van n Texelse boer, en har heur hiele jeugd op et eiland deurbrocht, net zo laang tot ze veur studie aan de universiteit heur geliefde eiland achter heur loaten moest, om net as ik te begunnen met e studie Engels.
Zij vertelde mij wat veur n heerleke jeugd ze op et eiland had har. Dat ze aale doagen vannijs weer genoot van zeelucht, et zolte woater en de dunen. As ze der over sprak begonnen heur ogen weer te glinsteren. En t was al n hiel schoft leden dat zij doar woond har, want zij is net n stukje oller as ik. We schelen mekoar n dikke zeuvm joar, en konnen mekoar niet, want wij harren beiden op n aander plak Engels studeerd.
Afijn, op een of aander menier was et mien vrouw die n schiere aanbieding vond veur n vekaansie huuske op et Kustpark Texel. En te oordelen noar wat ik van onze buren en van mien Aduarder collega heurd har was ik der zulf ok wel veur te vienden. Mien vrouw wa-der met heur wark al n poar keer hinne west veur n projekt van heur school ien e stad. Heur leerlingen moesten een exoamenproject uutvoeren op één van die grode Texelse vekaansieparken. Ze har mij al verteld dat Texel onvergeliekboar was met aale aandere eilanden die wij al zo voak met ons gezin bezöcht harren.
“Midden-op denkstoe dat et ok wel Drenthe weden kin, vanwege aale boerenlaand en aal die boerensteeden. Mor die ongeleuflek laange en brede kust, dat vienstoe vast ok geweldig, zee ze. En doar har mien vrouw dubbel en dwars geliek aan. We hemmen niet allinneg genoten van de ruumte op et immens grode vekaansiepark, mor ok van et bos woar wij vlak bij woonden. En wij hemmen et plak opzöcht woar e bekende Nederlaandse schriever Jan Wolkers meer as twinneg joar woond het met zien gezin.
En, a-je aan zee vekaansie vieren dan willen joe toch ok ien aal geval éénmoal doags doar noar toe om al was et allinneg mor om de zee te ruken, de meeuwen te heuren en te genieten van die prachtege hoge dunen, of niet dan? En dan hemmen we et nog niet eens over et feest dat onze hond aale doagen vierde op die geweldige zandvlakte. Hij was nog nooit aan zee west en wer hielemoal gek van vreugde, hij rende wat oaf doar op dat Texelse witte zaand. En a-der dan weer op ons oaf kwam, tong uut e bek, ogen glinsterend ien zien blonde kop, dat was et net of kwam der een Formule-1 racewoagen op ons oaf, hij moek dan drie keer n soort ererondje om ons hinne, remde steveg oaf net zo laank tot er grode remcirkels ien t zaand achterloaten har. En of et dan nog niet genog was, rolde der ien aal geval vier moal achter nkander op zien rug deur t zaand, de vier poten as vuurtorens omhoog ien e lucht.
Dat mens en dier meer op nkander lieken as wij denken heb ik al voaker opschreven ien mien verhoalen. Dat bleek ok op Texel. De tweede dag dat we noar de kust wollen har mien vrouw een route op de eilandkoart opzöcht die vlak achter de veurste rieg dunen langs ging. En aan t enne zollen we dan weer n lekker kop kovvie hoalen bij standpaviljoen Paal 17.
Vrouw har n prachtege wandelroute vonnen, dat moet ik heur dreks toegeven. Et störmde dizze mörgen beheurlek, mor de zun scheen, de lucht was prachteg blauw, ok al was de temperatuur niet hoger as n groad of zes. Op dit pad dat net tussen de beiden riegen zand dunen lag en met holtsnippers bestreud was liepen wij heerliek ien e lijte. Veul volk wa-der niet bij t pad, dus mooier konnen wij et eileks niet trevven. Oaf en toe kwam der n oafslag toe de dunen ien mor doar wollen wij niet dreks aan toegeven, eerst mor n enne lopen, dan noar t strand, en dan pas de kovvie, want die moe-je toch ok echt eerleks woar verdienen, tenminste dat holden wij ons zulf meestentieds veur, want aander wor-je te lui, en doar hemmen wij ok niks met.
Wij lopen al zo’n vitteg menuten a-der weer n bezunder mooie opgang komt toe de dunen ien. Et leek mien vrouw wel wat, mor ik twievel. Ik kiek zo es omhoog noar de kop van dizze dunen en zie t pad slingerend omhoog goan, ik kiek noar de barms en ik vien et geheel der eerlek gezegd knap kwetsboar uutzien. Ik hol de hond nog eefkes noast mij aan e riem, terwiel mien vrouw n stukje et duunpad omhoog lopt. Noa goed drie menuten zeit ze: kom mor hör, t is goed. Der stijt n blauw bord met n voetganger der op, en ik zie nargens op et bord opschreven dat wij hier niet op maggen.
Ik vertrouw op heur woorden en goa met e hond noast mij omhoog. Mor we lopen nog gien vief menuten of ik kom al hoast niet meer veuruut. Alemoal van dat verrekte zachte duunzaand, woar je zo ien wegzakken. Wij ploeteren nog wat deur, en op n gegeven moment, we binnen nog zo n goed vier meter van de top af kwak ik zo opzied et duunzaand ien. De hond kikt mij verboasd aan en kikt nog verboasder a-der mij op hannen en voeten de leste vief meter oafleggen zigt. A-we boven kommen binnen we eileks aale drie buten oadem, want niet allinneg mien vrouw en ik hemmen de kous der wel oaf, ok de hond het zien tong uut e bek, hij geniet der wel van, mor kinst wel zien dat er ienzicht krigt ien hoe zwoar wandeln weden kin.
Ik kiek de man recht ien t gezicht aan en verwacht dat er elk mement tegen ons zeit: Goa mor terug, je maggen hier niet kommen.
Ik stoa as eerste op de kop van dit duun en zie niet ver vot de Noordzee aanrollen kommen. Dat kin ik niet allinneg zien, mor ok heuren – jonge, wat n branding, host oorverdovend. Op et zulfde mement komt ok mien vrouw boven, noa-hijgend van de klim, ok zij geniet van et prachtege uutzicht. Ik vertel heur dat der n meter of tien onner ons n man stijt, zo te zien n strandwacht of een metwaarker van Rieks Woaterstoat of Natuurmonumenten (ik kon op dizze oafstand net niet de insignes of et logo herkennen op et uniform van dizze functionoares). Ik kiek de man recht ien t gezicht aan en verwacht dat er elk mement tegen ons zeit: Goa mor terug, je maggen hier niet kommen. Hij kikt mij ok aan mor zeit niks, hij is veul te drok met n soort walkie-talkie of ien aal geval n soort zend-apparoat. Hij het et mor wat drok met zien mobilofoon of wat et ok weden mag, en deur zien stem hinne komt der ok n stemgeluud van n aander persoon uit zien communikoatsie-middel. Wij herkennen n mannenstem. En beiden hemmen et drok met proaten en uutleggen. Van wat ik heur begriep ik dat degene die dizze man aan e lijn het tegen hum zeit dat er weer ien zien jeep stappen moet en et rechterportier open loaten moet. Ik krieg der niet veul verstand van, en vrouw en ik wachten mor oaf tot dizze beller toe zien jeep ienstapt en vot riedt. En, zoa-der beloofd har, hij loat zien rechterportier open stoan. Dan keert er zien jeep, ongeveer halverwege et hoge duun, en riedt dan met n behoorleke gang noar beneden toe, en vlak veur der op et vlakke strand komt geft er zien auto extroa gas en de jeep begunt met n noodgang rondjes te draaien op et strand. Bij elke rondgang zien we weer nije diepe bandensporen op et strand ontstoan. En toen de coureur nog n ker extroa gas gaf ien de bocht klapte et rechterportier dicht. De mannen juichen beiden, net of wadden ze jonkjes van n joar of acht. Wij doalen ok af noar et strand dat zo n tien meter onner ons leit. En we heuren nog steeds de verstaarkte stemmen van de beide jonge mannen die nog aal opgewonden met nkander aan t bellen binnen. Tegen de tied dat wij onderaan de duuntop op et vlakke strand aankommen gijt onze race coureur nog n extroa rondje vol gas et strand over en het nog aal contact met zien moat, die hum aanmoedigt om veural vol gas nog eefkes noar hum toe te rieden, ongeveer n zeuvmhonnerd meter verderop.
Met nog n poar extroa diepe sporen ien et stand nemt onze coureur van welke officiele instantie dan ook oafscheid. Trots op zien tientallen diepe sporen die der achter hum loat as herinnering aan zien show. Et oval racen op et Polderputten circuit ien mien vroegere woonomgeving Ter Oapel leek nog et meest op dizze snelheidsshow.
Hij verdwient langzoam ien de verte noar zien kameroad, en mien vrouw en ik draaien ons om. Wij willen nog eefkes noagenieten van onze steile klim, en veural de steile oafdoaling. En op et zulfde mement zien we hier onderaan n aander bord stoan met: Verboden te betreden. Kwetsbaar duingebied.
Wij harren vanzulf nog achter de mannen aanlopen kind om uutleg te vroagen. Mor dan hemmen we mor niet doan, want a-der één ding is wat we ien ons leven leerd hemmen dan is et wel et aal-olle spreekwoord As jonkjes speulen dan moe-je ze niet storen, dan moe-je ze stil geworden loaten.
Et wadden prachtege doagen op Texel, as passend oafscheid hemmen we bij de echte Texelse visboer op de Olle Vismarkt ien Oudeschild kibbeling eten. En dat was hiel aandere koek as wat wij deurgoans wend binnen.
Bert Weggemans