Normoal gesproken kommen der gemiddeld rond de vieftegduzend voertugen over et stukje van de Rieksweg A7 tussen de woonkernen Moarum en e Leek. Dat het de statistische oafdeleng van de Rijks Dienst Wegverkeer ien heur ciefers vermeld.Dat is ruugweg genommen ons leefgebied ien dit mooie Westerkwartier. Zo n snelweg ien de noabije omgeveng het zien veur en zien tegen. Want hoe je et ok wenden of keren, t is verduld hanneg om op één menuut van de oprit A7 te wonen. Zonder meer, en doar binnen summege mensen best wel oafgunsteg op, zoas wij regelmoateg heuren. Aan de aander kaant, as der n stevege wiend uut et Noorden komt dan klinkt et bij ons ien t dörp oaf er toe asof de snelweg hier bij ons over t gemeenteplantsoen aanleid is, zo veul geroas heur je dan van de duzenden autobanden.
Mot t gijt mij diskeer niet zo zeer over de voertugen, de duzenden auto’s en vrachtwoagens, mor over de mensen die gebruuk moaken van onze Rieksweg. Loaten we nou es veur t gemak zeggen dat der gemiddeld twee personen ien elk voertuug zitten. Dan hemmen we et over ruugweg honderdduzend mensen die per vierentwinteg uur langs ons dörp rieden. En wat zallen die mensen onnuur veul zien onnerweegs. Denk ik dan bij mijzulf.
Hoe kin et dan meugelek weden dat één persoon die zowat met zien hiele hemmen en holden op de A7 woont, deur gien mens zien wordt, of ien aal geval woarnommen wordt?
Zo lang as wij een hond had hemmen binnen der tieden west dat ik één van de drie stroatwegjes die parallel aan de Rieksweg aanleid binnen gebruuk veur de körte doagelekse wandeling met de viervoeter. Et hangt der van oaf hoe makkelek of moeilek de hond in kwestie is, mor as n hond jong is en te veul energie het, dan hemmen je niet genog aan n klein stukje lopen. Onze eerste en tweede hond wadden van die marathonlopers, doar heb ik respectievelek 44.000 en 30.000 kilometer met aan de fiets lopen (meten met de teller op mien fiets die ik allinneg bruukte veur de hond uut te loaten). Ien die gevallen fiets je s mörgens n hiel laang stuk en dan tegen t enne van e mirreg een kört stukje langs één van de drie parallel wegjes.
De hond die we de leste twee joar hemmen is n hiel aander geval. Best n lief dier, mor slim drok. Te drok om hum aan de fiets rennen te loaten. Gebeurt regelmoateg dat der ien vief seconden alweer twee keer noar links en/of noar rechts scheurt. Ik wol et nog wel proberen aan e fiets met dizze hond, mor mien vrouw wol et beslist niet hemmen. Veuls te gevoarlek, zeit ze, doe bist ienmiddels ok al weer vittien joar oller as toen we de herder ophoald hemmen, toen bist ok nog driemoal te val kommen met e hond en is t goed oaflopen, mor dat zal dij nou niet meer lukken.
Ze het geliek. t Is n schat van n hondje, wel bar pitteg. Mor zoas joe wel begriepen, aale stukjes die je met e hond lopen, joaren laang dag ien dag uut, vekaansies uutzunderd, brengen joe ien direct contact met joen noaste omgeveng, en omdat je der zo voak kommen zie je et niet onmiddellek as der wat veraandert, mor et duurt nooit lang.
t Was half augustus toen ik veur de zoveulste keer met e hond over zo n doodlopende parallelweg liep dat der een man op n olle herenfiets aankwam. Hij kwam mij tegemoet. Vrundeleke man, met n grieze board en laang gries hoar en twee volle droagtassen aan t stuur. We groetten nkander, en besteedden verders niet veul aandacht aan mekoar. De enege gedachte die bij mij opkwam was: wat is de bestemming van die man, want et wegje lopt dood. Aan t enne stijt der een iezeren hek van de boer die het leste grote perceel aan dizze weg toe heurt. Op zichzulf niet vrimd, want vroeger wadden der ok wel es manluu die op dit stuk laand waarkten veur de boer die eigenoar was van et perceel. Dan kwam et wel es veur dat ze met heur fiets op e scholder deur et graslaand reden, en aan t enne heur fiets over et schrikdroad tilden en dan binnendeur noar heur woneng ien e buurt gingen. Dat het joaren duurd, mor op één keer was t oaflopen en heb ik die mannen nooit meer zien. Dat is al wel meer as twinteg joar leden.
Mor dizze man har ik hier nog nooit eerder zien
En verduld, ik wis niet wat ik zag: tegen et verste hek ston een provisorisch tentje van olle plastic lappen, en der lag wat rommel op e grond rond et noodtentje.Mor dizze man har ik hier nog nooit eerder zien. Ien e weken die volgden zag ik hum zeker niet elke dag, mor toch wel geregeld. Mien vrouw en ik gungen twee weken op vekaansie en ik dacht niet meer aan de man met zien grieze board en dito lange hoar. Afijn, we kommen weer thuus en noa n poar doagen pak je joen ritme van dag en week weer op en gung ik ok weer noar dat wegje woar ik et net over har. n Dag of vier noadat ik mien olle vertouwde patroon weer volgde kwam er der zó ienenent weer aan. Weer met twee volle droagtassen. Wederom vriendelek groetend, fietste de man weer noar dat weiland toe en der deur hinne. Ik volgde hum mor niet, ik wol niet te nijsgiereg weden. Mor toen we al weer zo n week of drie thuus wadden keek ik toch es eefkes van et plak woar ik auto hinne zet har over n heegje langs et weiland. En verduld, ik wis niet wat ik zag: tegen et verste hek ston een provisorisch tentje van olle plastic lappen, en der lag wat rommel op e grond rond et noodtentje.
Ientussen viel mij wel op dat et gras ien et weiland slim hoog stond. Et verboasde mij dat de boer nog niet maaid har. Twee doagen loater was et gras n stuk körter, en ik keek votdoalek nog noar et verste hek om te zien of et tentje van de grieze olle boas der nog ston. Nee, et tentje was weg. Kon ik mij ok wel veurstellen want as joe boer binnen en joe willen doar op joen eigen laand grasmaaien, dan is zo noodwoonplek op et graslaand niet hanneg.
Tegen et weekend ging ik toch mor es kieken, ik har al wel zien dat noast de trekker- en grasmaaier sporen der toch aal nog sporen van twee fietswielen deur t gras gingen. En aale doagen weer verse sporen. Ik liep et weiland deur en kwam bij n holtwal woar n noodpadje over hinne ontstoan was. Ik zag de olle lappentent, veul rommel, n omgekieperde olle herenfiets en n camping wc-tje.
Nou, dit was toch zo kloar as n klontje. Ik heb zulf drie joar vrijwilliger west bij dak- en thuuslozen ien e Stad, en as ik aan de man zien uterlek dacht paste der prezies ien et profiel van mien toenmoalege doelgroep. Van die joaren wiet ik ok dat dizze mensen slim gelukkeg binnen as ze buten wonen en ok sloapen kinnen. En ze holden sowieso niet van eigenwieze mensen die heur vertellen wat ze wel en veural niet doen moeten.
Gustermörgen heb ik eefkes keken vanoaf de kaant van e Rieksweg. De man was aan t opbreken, kon ik zien. Nou was t veur hum nog n paradieske zo in dat mooie zunlicht, mor t weer zol nou echt omsloan noar guur en nat harfstweer, dus ik heb zo n donker vermoeden dat der toch mor kozen het veur de nachtopvang ien e stad. De man is vot, en zien tentje ok. Wat resteert is n hiele bende oafval, inclusief n rekloame bord met et logo van de Shell woar hij zien berre van moakt har.
A-je et nijs de leste joaren volgen dan goan ieders gedachten bij e woorden sloapen ien et gras dreks noar de COA-opvang ien Ter Oapel. Mor hier hemmen wij dat op, op hiele kleine schoal.
Bert Weggemans