Wat is vakmanschap toch mooi. De leste tied wordt der aal mor meer vroagd noar ambachtsmensen. Elektricien, timmerman, loodgieter en bakker – doar i-der ien dizze hoogontwikkelde moatschappij enorm verlet van. Want joe hemmen niet zo veul aan n oafgestudeerde socioloog a-der problemen binnen met e riolering. En… niet minder belangriek: n vakbekoame kapper is ok hiel wat weerd!
Zuks verneem je pas a-je net verhuusd binnen noar n aander dörp of stad. Dat hemmen wij onnervonnen toen wij vanuut e Stad noar Nijbert kwammen. Je proberen hier wat, en doar wat, mor t kon niet tippen aan wat we wend wadden. En zoiets kost vanzulf ok tied, geduld, en vertrouwen, veur dat je tegen joezulf zeggen kinnen: dit is et, nou is et goed.
Ik was ien mien derde joar as leroar warkzoam op e Christeleke Scholengemeenschap op e Leek. En aale doagen as mien lesuren der op zaten fietste ik weer stoadeg aan op Nijbert aan. Op n dag besloot ik mor es deur Tolbert hin te fietsen, en schuun tegenover de olle kerk met zien prachtege zoadeldak viel mij t oog zo ienent op n wit geschilderd pand dat ien tweeën deel was – overdudelek de rechter helft as woning – ien de linker helft zat, zo vertelde mij de ienformoatsie op et roam Heren – en Dameskapper G. Heuker.
n Mooi old pand – ik keek ien t veurbij fietsen es eefkes noar binnen en zag een griezende kapper met n widde kappersjas die hiel sekuur de nek van een man uutschoor en netjes moek. Ik von et n aldermooist ploatje, met zo’n gezelleg ollerwets interieur. Ik dochde bij mijzulf: a-k der weer aan toe bin, dan moet ik doar mor es eefkes hinnen veur n knipbeurt.
Afijn, op n deur de weekse dag toen ik van mien wark kwam dochde ik, et moet nou mor es weden. Mien fiets kon ik kwiet ien n keureg net fietsenrek bij de veurdeur van e kapperszoak. Der was plak veur vief fietsen, met doarnoast nog n klein fietsenrekje veur e jongste klanten. Op een of andere manier vuulde dit goed. Dus ging ik vol vertrouwen veur e aldereerste keer de kapperszoak van Heuker binnen. Zien veurnoam wis ik niet, mor doar kwam ik al vrij gauw achter toen ik ien een van de stoelen ploats nam die veur wachtende klanten bedoeld wadden. Ien e grode kappersstoel zat n jonkje van n joar of zeuven die deur zien pabbe begeleid wer. Die zat noast mij te wachten tot zien zeuntje kloar was. Onnertussen har ik mooi eefkes aan tied om om mij hinne te kieken. t Eerste wat ik zag was n groot iengeliest diploma van e kappersvakschool. Diploma op 6 juni 1948 uitgereikt aan Gerrit Heuker, en doarnoa kwam zien geboortedoatum. Kappersvakschool te Groningen.
Wat mooi, dochde ik, dit is echt nog puur ollerwetse ambachtelekheid. Niet allinneg de sfeer von ik geweldeg, mor ik kon ok wel zien aan hoe hij met et jonkje omging , dat er zien vak verstond. Rusteg, precies, net zoas je dat groag zien. Afijn, nog eefkes en dan was Heuker kloar met zien jonge klant. Hij hielp et jonkje bedoard toe e grode kappersstoel uut, draaide vot de zitting weer om zodat de volgende klant ok weer n schoon en frisse zitplak kreeg. De pabbe van et jonkje betoalde de knipbeurt van zien zeuntje, en toen geboarde de kapper dat ik op die grode plechtege kappersstoel zitten goan kon. Dat dee ik met veul plezier, want et was sinds mien kienderjoaren niet meer gebeurd dat ik op zo’n mooi echt ollerwetse kappersstoel zitten mocht.
Joe heb ik nog niet eerder ien mien stoel had, zee de kapper toen der mij zo’n groot kleed om dee. Nee, dat klopt, zee ik. Mien noam is Weggemans, ik woon sinds veureg joar ien Nijbert. Ik bin Gerrit Heuker zee de kapper. En toen zee-der: Joe kommen zeker niet hier uut e buurt, want joen noam komt veur zo ver ik wiet niet veur hier ien t Westerkwartier Ik vertelde wat over mijzulf, en zo al proatende wer ik deur kapper Heuker knipt. Et was net of was ik zulf weer zeuven joar, net as t jonkje dat net nog ien dizze stoel zat. Ik heurde et zachte geruus van de tondeuze, ik zag al die bekende creme en gel potjes die onze kapper destieds ok had toen ik kiend was. En toen der kloar was, pakde der zo’n ollerwetse spuit met zon roodachtege kniepbal, doar kneep der ien en toen wer ik net as ien mien kienderjoaren fluweelzacht over mien hoaren hin sprayed. Et was noa zoveul joaren nog steeds et mooiste moment van de knipbeurt. En toen ik thuus kwam was niet allinneg mien vrouw tevreden, mor ikzulf ook. t Was dik ien order.
Ik was votdoalek aan Gerrit Heuker wend, veur hum duurde dat wat langer, want iedere keer as ik toe zien kapsalon ienstapte was et: Goiemirreg, Weggelaar. Dat bleek de noam te weden van e supermarkteigenoar op e grens van Tolbert en e Leek. Mor op n gegeven mement har Gerrit mien correcte achternoam ien zien systeem zitten, en was alles zo as et vroeger altied west was.
Afijn, vrouw en ik kwammen met ons beiden ien Nijbert wonen, en n joar loater wer ons eerste kiend geboren. En drie joar loater wer zien broertje geboren. En op n gegeven mement wer et veur de beide mannen ok tied om es met te goan noar kapper Heuker. Nou, ze binnen nog joaren met west, en t was aale keren weer n feest om met noar Heuker te goan. Ze vonnen et n feest, en as wij oafrekenden dan kregen ze steevast n mooit widde King pepermunt met.
We binnen der joaren klant west, tot aan t mement van Gerrit zien pensioen. Ien aal die joaren hemmen we met n beiden hiel was oaf kwedeld, we hielden beiden wel van n gezelleg proatje. k Heb hiel wat van vakman Gerrit leerd: zoas, hoe je om goan moeten met joen gereedschap. Gerrit vertelde dat der zien opleiding doan har bij n patroon die hum alder donderst goed ienstrueerd har om goed veur zien gereedschap te zörgen. Ik doe nog aale doagen wat hij mij leerd het, zee Gerrit. t Hiele joar deur elke nije dag n drupke eulie op e tondeuze, die hij van zien patroon overnommen har. Dat heb ik weer van Gerrit overnommen, aale keren dat ik mien heegscheer gebruuk doe k der n drup eulie op. Mien heegscheer is ienmiddels ok al meer as vief en twinneg joar ien gebruuk.
Hemmen je wel es moeileke klanten had, Heuker?
Hemmen je wel es moeileke klanten had, Heuker? Vroeg ik n keer. Nou, dat niet zo zeer, zee Gerrit hiel veurzichteg. Wel heb ik n keer n kwoad telefoontje had van de vrouw van n klant. Heur man was dronken thuuskommen van de kapper, zee ze. Nou wis ik dat die man ooit n fors alcoholprobleem had har, mor doar wa-der Goddank van oaf kommen, deur medecienen. Veurwoarde was wel: vanoaf nou gien drup meer, niet één! De man har hum doar keureg aan hollen, en kwam der bij mij vot, en wa-der ien één moal dronken, zee zien vrouw. En ze klonk bodde nustereg, want diskeer har de kapper de schuld. Ik schrok mij n spekbokken, zee Gerrit, want kwoaje klanten har ik eieleks nooit. Wat hemmen joen mien man geven, zee ze kwoad, toch gien borreltje hè? Nou! Zee ik, hoe kommen joe doar nou bij. Ik heb hum knipt zoas altied. En lekker noasproeid met mien eigen sproeier met n beetje geur der deur. Ienenen schoot mij te binnen da-k vanmirreg de vloeistof vervangen har deur n nij middel, want ik was deur mien vertrouwde mark hin, die was op. Der zal toch gien alcohol ien dat spul zeten hemmen, schrok ik. Ik hoalde dreks de veurroadfles derbij en ging votdoalek de bestanddelen noa: t wer mij duzeleg veur de ogen, zee Gerrit, want der bleek waaratje toch 0.8 promille alcohol ien te zitten. Ik heb mij uutput ien verontschuldegingen en heb de ongeruste echtgenote t eerleke verhoal verteld. Ik har et controleren moeten, en heb der ien de gauwegheid niet aan docht. Mor de man har mij ooit verteld dat der overgevoeleg worden was veur alcohol. En die 0.8 promille was deur deur de hoofdhuud hinne trokken en ien e bloedboan terecht kommen. Pfff. Zee Gerrit, gelukkeg was t probleem oplöst, en n zekere huwelekscrisis veurkommen. En toen dee Gerrit asof er t swiet veur e kop wegveegde.
Bert Weggemans