We goan alweer mooi op t enne van dit joar aan. Ik stoa elk joar weer versteld hoe vlot n nij joar veurbij gijt. Zo vieren we met et hiele gezin ollejoars oavend met e overheerleke zulfgebakken euliebollen, en schrikken we ons te pletter van e ollejoarsnacht-agressie op e Leek woarbij de deur elkeneen zeer waardeerde Bert Suurd van de Windsingel om et leven kwam, nog eefkes dunnetjes overdoan deur e dubbele moord ien Weiteveen op 16 jannewoari, en een rest van et joar dat as alles weer n beetje normoal is ongemarkt snel noar zien enne rolt.
Overal om mij hinne zie ik hoewel t nog november is alweer fijne kerstverlichting stroalen bij oavend, en aale doagen aanhangwoagens vol met kerstbomen op weg noar winkels of particulieren. Bezundere tied, met bezundere tradities die deur veul minsen hoog holden worden.
Mien ennejoars verhoal gijt over een van die tradities. A-je met kerst lekker wild op joen bord hemmen willen dan bin je toch hoe je t ok wenden of keren oafhankelek van e minsen die – met vergunning! – actief binnen bij een joagersvereneging of jachtclub.
Zo n jachtclub is al n verhoal op humzulf. Aale joaren kwam half november Gerrit bij ons over e vloer ien e boerderij. Toen ik wat older wer vroeg ik aan mien pabbe woarom die man altied bij ons aan kwam ien e tied veur sunterkloas, kerst en olle joar.
Mien pabbe vertelde dan dat Gerrit lid was van e jachtclub ien t dörp, en dat de regels veurschreven dat elk lid van de vereneging bij de boeren langs moest woarvan zij het laand bejoagen wollen. Der was één veurwoarde: zulks moest aale joaren op nij weer bevestegd worden. Bij ons kwam et der op del dat Gerrit n uurtje proaten bleef, en onner genot van koffie met koek e bekende vroag stelde: Weggemans, maggen wij aan t enne van t joar weer gebruuk moaken van joen landerijen om doar op klein wild te joagen? Dat was altied goed, mien pabbe von dat dit der gewoon bij heurde. En noast n klein geldbedrag dat deur de vereneging oafsproken was met de boeren ien t dörp wer ons der ok zo ien t veurbijgoan n hoas of n patries toestopt.
As kiend von ik dat wel spannend, a-der op zotterdagmörgen ien e vrieskolle weer n man of drie ien grune joagers kleding bij ons deur t laand struunde, woarbij oaf en toe n schot löst wer. A-der dan op honderd meter van onze boerderij n hoas roakt werd dan von ik beslist niet pretteg, mor der wer op e deel ok wel es n swien slacht – ien die tied keken je doar niet vrimd van op, et was gewoon zo, zo was et nou eenmoal.
De jachtclub ien et dörp beston uut niet meer as hooguut dertien man, mor die wadden lang niet altied aanwezeg. Meestentieds kwam et der op del dat der niet meer as acht man toegeliek aan t joagen wadden. En doar heurden dat de drievers ok bij. Zij zörgden derveur dat et wild dat zichtboar aanwezeg was richting de mannen met de jachtgeweren opdreven worden.
Hier ien Nijbert was Hendrik Wiersema zo n joager. De jachtvelden ien et Westerkwartier wadden zien lust en zien leven. Dat zee Hendrik zien femilie tenminnen.
Ien mien geboortedörp wadden der mensen van verschillende pluimage lid van e joagersclub. Zo wa-der n klompenmoaker, n timmerman, n boer, mor ok n tandarts lid van dizze club. Niet de tandarts, mor de boer har altied t hoogste woord. Hij wis alles beter, har de ruumste ervoareng op alle gebieden. Dizze boer, Kloas hiette der, was n beste man, mor de aander joagers vonnen hum eigenwies. Over munitie, patronen, hoagelkörrels huufden je Kloas niks te vertellen, Hij wis ja echt alles al. Dat stak de aandere joagers. Dus op de veur-leste zotterdag van et jachtseizoen toen Kloas eefkes weg was om n plas te doen tegen de heeg, zee Bob, de tandarts uut Ter Oapel, jonges, zal ik hum de leste keer veur t olle joar es eefkes te groazen nimmen? Dat vonnen de overege joagers niet verkeerd. Zo lang stoe hum mor niet veur e kop schietst – mor n oaregheidje is best hur!
Dat har Bob de tandarts goed ien zien oren knupt. Vittien doagen loater was dan de leste jachtdag ien t olle joar, net tussen Kerst en Old e Nij. En omdat de leste jacht van et joar traditie getrouw oafsloten wer met n borreltje noa oafloop har Bob zörgd veur n half fleske beerenbörg, veur ieder joager twee goeie slokken – en hij har nòg n verrassing doar Kloas niks van oaf wist, en woar de overege joagers allinneg n vermoeden van harren.
Afijn, et begunt eileks al goed te donkeren, en één van e jongens van de jachtclub zeit: wordt et niet es tied dat we der en enne aan draaien? Dat is ok zo, zeden de aandern. Et verboasde heur niet dat der één was die nog niet oafsluten wol, en dat was Kloas. Ik zie doar toch nog n mooie patries, zeit Kloas, en dan slopt er behoedzaam n poar meter bij zien kameroaden weg. Kloas leit aan en a-der zien patries goed ien beeld het löst er zien schot: achtoe liebe, t is ien één keer n hiel aandere wereld: n wereld vol kleur en licht. De vonken vliegen werkelek woar aale kanten op. De schutter, Kloas, is verbiesterd. Wel het mij dat flikt!, ropt er met verwilderde blik. Kloas is kwoad, nee, hij is roazend! De aandere joagers wieten vanzulf naargens van, en verbeelden ze heur dat of is et tandarts Bob die pret-ogen het?
Mien god Kloas, doe hest wel hiel bezundere munitie bij dij, woar hest die kocht jong, doar wil ik ok wel es hinne dan. Zukse munitie is mij nog nooit ien hannen vallen. En zeker niet bij de joagerswinkel woar ik ze hoal, zeit Gerrit.
Kloas is lillek, slim lillek, mit fonkelende ogen kikt er om hum toe, mor hij wiet eileks niet wel der nou e schuld geven moet, wel hum welvergeme siervuurwark ien zien geweer doan het. Aankommen moandag, zeit Kloas, bin ik zogauw de winkel met jacht beneudegden ien Emmen open gijt aanwezeg om perzoonlek mien beklag te toen. Dat moestoe gewoon doen, Kloas, zeggen ze, mor: luuster nou es eeefkes: t tied veur beerenbörgje, dan vergeten was dit onverwachte vuurwark – mor t komt goed van pas en t is mooi op tied, want t is ook ja host al ollejoar.
De mannen nimmen elk heur twee slokken beerenbörg, en as ze zie deursloken hemmen binnen aale kruutdampen optrokken, en kin der bij boer Kloas warempel ok n lachje oaf. Man, zeit Kloas d-der zien twee slok beerengberg deursloken het: Jonges, ik wis niet hoe ik het hard hur. De mannen lachen met nkander de spanning weg, en wensen mekoar alvast goeie Olle en Nij.
En dat wens ik e lezers van ditiswesterkwartier ok van harten toe!
Bert Weggemans