TOLBERT-Euwe (62) en Sybolt de Jong (57) zijn wereldberoemd als organisten. De muziek die ze maken wordt tot ver over de grenzen gewaardeerd. Heel bijzonder is dat ze met z´n tweeën grote stadsorgels met meerdere klavieren bespelen. Het zijn ‘vernieuwers’ op het gebied van harmoniums, het instrument dat doet denken aan Johannes de Heer en een streng religieus milieu. Met eigen arrangementen en zangensembles hebben ze inmiddels een enthousiast publiek. Sybolt woont in Tolbert waar de broers wekelijks met elkaar oefenen. Zo vlak voor Kerst hebben ze nog net tijd voor een interview. Op 22 december geven ze het concert ‘Kerst in Contrast’ van DeJongDeJongplus in de Martinikerk te Groningen. Een groot fan van ‘de jongens’ is schrijver Maarten ‘t Hart.
Sybolt en Euwe groeiden een deel van hun jeugd op in Leek. Hun vader was vanaf 1975 dominee van de kerk De Hoeksteen. Euwe was tien jaar toen hij in een winkel in Drachten met oude troep, zoals hij het uitdrukt, zijn neef op een harmonium hoorde spelen. “Hij speelde met één vinger ‘Nu zijt Wellekome’. Dat sprak mij wel aan en het harmonium met van die grote trappedalen werd gekocht en verhuisde met ons mee naar Veendam waar mijn vader dominee werd.” Er is nog een broer, maar die is a-muzikaal.
Een harmonium doet bij menigeen de koude rillingen over de rug lopen. Het instrument heeft in Nederland de bijklank van verstikkend religieus milieu en het zingen van de liederen van Johannes de Heer. “In het Parijs van rond de jaren twintig van de vorige eeuw was het een geliefd instrument in wereldse salons. Je kunt het harmonium ook wel vergelijken met een accordeon. Ook een concerto van Vivaldi klinkt er geweldig op,” vertelt Euwe.
Euwe stak Sybolt met het muziekvirus aan en beiden bezochten het conservatorium in Groningen. Sybolt: “Eigenlijk is de leeftijd van tien jaar te laat om goed te leren spelen.” Het hoge niveau waarop ze nu spelen hebben ze mede te danken aan het 6 tot 8 uur (!) oefenen per dag in hun studiejaren. Ze hebben les gehad van de onlangs overleden Wim van Beek. Een optreden in het radioprogramma De Spiegelzaal in het concertgebouw in Amsterdam leverde hen via de e-mail heel veel reacties uit het land op.
Ooit begonnen op het harmonium zijn ze nu op latere leeftijd weer op dit instrument uitgekomen en wel bij het kofferharmonium. Dat neem je bij wijze van spreken onder de arm waardoor je op elke locatie kan spelen. Maar ook de grootste orgels van Nederland zijn voor de broers geen geheim. Zoek op YouTube maar eens op dejongdejong en je hebt meteen vier handen in beeld die bijvoorbeeld het magnifieke orgel van de Martinikerk in Groningen bespelen. In het begin van dit jaar gaven ze een nieuwjaarsconcert op het orgel van de Laurenskerk in Rotterdam, het grootste orgel in Nederland.
Bach is natuurlijk het sleutelwoord als het gaat om de muziek die ze spelen. Op 1 september van dit jaar hebben ze de achtste CD gepresenteerd van het project ‘Bach
Cantates’. “Dit project zijn we in 2006 gestart. Het zijn opnames van cantatedelen van Johan Sebastian Bach die door mij zijn gearrangeerd voor orgel vierhandig,” vertelt Sybolt. De muzikanten worden bijgestaan door opnametechnicus Jack Westra (ook geen onbekende in het Westerkwartier, die ze kennen uit hun conservatoriumtijd) en regisseur Jelle Stellingwerf.
Deze CD is door het programma ‘Geen dag zonder Bach’ van De Concertzender genomineerd voor de verkiezing BACHCD 2018. De verkiezing is vanaf 24 december 2018 te beluisteren via concertzenderbach (Laten we het Westerkwartier muzikaal op de kaart zetten en allemaal stemmen op de CD).
De schrijver Maarten ‘t Hart is ook een fan van Euwe en Sybolt. Hij heeft zelfs het eerste exemplaar van deel zes van het project ‘Bach Cantates’ in ontvangst genomen. “Hij kwam rechtstreeks uit zijn tuin in zijn werkkleren naar de uitreiking in de Bavo te Haarlem. In juni brengen we een cd met Bach Cantates uit waarbij we gebruik maken van vier kofferharmoniums en een koor. De teksten die we gebruiken zijn van de hand van Maarten ‘t Hart. Hij heeft zelfs nog een aantal nieuwe teksten voor de CD gemaakt,” vertelt Sybolt.
Kerst in contrast
Wie zich muzikaal wil laven aan Euwe en Sybolt kan komende zaterdag 22 december in de Martinikerk te Groningen terecht. Daar wordt het concert Kerst in Contrast gegeven. En dat mag letterlijk worden genomen want naast vier kofferharmoniums, die tussen het publiek staan opgesteld, speelt Jack Westra op saxofoon en Liesbeth de Jong op altviool. Samen met een koor van acht personen wordt het volgens de heren sprankelend, verstild, uitbundig, solistisch en dubbelkorig. Naast Bach worden carols en hymns ten gehore gebracht.
Sybolt: “Dit concert wordt heel bijzonder door het gebruik van de 44 klankgaten in de kerk waaronder vroeger de monniken stonden te zingen. We werden daar op gewezen en er wordt bijna nooit gebruik van gemaakt. En ik kan zeggen dat het ons verraste hoe fantastisch de zang in de hele kerk is te horen, het is ronduit betoverend.” Het concert begint om 20.15 uur (zaal open vanaf 19.30 uur). Kaarten zijn verkrijgbaar via www.dejongdejong.nl en aan de kerk.