Begun joaren tachteg gaf ik Engels aan e scholengemeenschap op e Leek, dat heb ik jem vast al es eerder ien mien verhoalen verteld. Noast e hoogste klazzen van havo en vwo har ik ok ale joaren wel één of twee brugklazzen woar ik les aan gaf. En hoewel ik gien mentor van dizze klazzen was, werd der van elke docent verwacht dat er een zestal zogenoamde huusbezoeken afleggen zol.
Dat hield dan letterlek ien wat et woord zeid: je moaken een afproak met e ollers van de betreffende leerling om binnenkört op veziede te kommen. Dit veural om kennes te moaken met de thuus-situoatsie van et jonkje of wichtje dat bij mij ien e klas zat. Dat was hanneg veur ollers en leroar, en kwam ten goede aan zeun of dochter. Jem zallen et niet geleuven mor zo n huusbezoek is der e reden van dat ik met mien vrouw ien Nijbert aanland bin. Ik kwam op ploatsen woar ik nog nooit van heurd har: Moarem-West, Bakkerom, Ollekerk en zo wieder. Met fiets van mien schoonpa uut Roden op bezoek ien Moarem-West bij Anne-Nico, ien t duuster op dezulfde fiets noar Oostindië bij Grietje, loater met e auto ien Niekerk bij Diana en heur zuske, en zo deden je iedere keer weer nije iendrukken op. Over t gezin, mor ok e streek woar e kiender woonden. Die eerste keer kwam ik dus op e fiets ien Moarem-West terecht, en kwam op een oktobermörgen op e fiets deur n dörpke dat Niebert hiette – et zunlicht stroalde over de gruunlaanden, en spiegelde hum ien e sloot ter hoogte van bakkerij De Boer, woar grode pompebledden ien t woater pronkten. Ik was der weg van, en vertelde mien vrouw dat ik deur n hiel mooi ploatske kommen was met n prachtege bebouwde kom. Een joar loater gungen wij op zoek noar een woneng niet ver van de scholengemeenschap, en t was veur ons dan ook gien wonder dat we ien Nijbert terecht kwamen.
Ienmiddels haren wij beiden t riebewies hoald en onze eerste auto aanschaft. Zodoende kon ik nou ik nou ok de kiender bezoeken die wat verder vot woonden . Zo kwam ik terecht ien Goarkeuken en Ollekerk. Allinneg de noamen al waren mysterieus. Goarkeuken har ik al es van heurd, omdat mien schoonpabbe as woaterbouwkundeg ingenieur betrokken was bij de aanleg en bouw van de grode sluus bij Goarkeuken ien t Hoendiep bij Griepskerk.
Doeven
Ollekerk klonk sowieso al geheimzinneg, want de noam suggereert dat t om n hiel old cultuurlandschap gijt met zo te heuren n groot kerkgebouw. Dit joar kon ik met e auto, dus ik kwam netjes op tied aan bij de ollelu van Harrie, die aan t begun van t dörp een garage harren. Biezunder vrundeleke minsen, en Harrie was ok bij t gesprek aanwezeg. Ien e klas n hiel rusteg, vriendelek jongetje, en bij hum thuus net zo: ik zag aan zien ogen dat er t geweldeg vond dat zien leroar bij hum thuus op bezoek was. Toen ik zo n beetje wel de gespreksthema ’s met Harrie zien ollers deurnommen har zee zien pabbe: t messchien wel leuk as je meneer Weggemans jouw grote hobby es loat zien: Hij zeid, Harrie is meroakels gek op zien doeven, hij het der n eigen plak veur, achter ien e garage het er soamen met mij twee grode doevehokken bouwd. Ik nam afscheid van Harrie zien ollelu en bedankte heur veur e gastvrijheid, en Harrie liep veur mij aan toe de garage ien, woar hielmoal aan t enne twee grode doevehokken bouwd har, soamen met zien pabbe. Vol trots liet t jonkje mij zien doffers en duvinnen zien, hij pakte ze zo mor ien e haand, en de vogels waren hielmoal op heur gemak, zo rusteg as wat. Harrie aaide ze over e veren, en over e kop, en ieneens zag ik de mens achter t rustege jonkje ien e klas: bij dizze dieren voelde hij hum eigen en vertrouwd.
Vanzulf mos ik ok eefkes kieken bij de jonge doeven, Harrie vertelde dat er met zien beste jonge doeven al met dee me e vluchten op België en Noord-Frankriek. Hij was lid wodden van de doeve-verenigeng Naar Huis, hij hoopte der al stiekem op dat er met één van zien doeven een prieske winnen zol, over niet al te lange tied. Harrie gaf mij zien mooiste jonge doef ok eefkes op e haand, e doef bleef rusteg bij mij zitten. Ik wer der zulf ok rusteg van, ik kon mij zo goed veurstellen woarum Harrie zo gek met zien dieren was. Toen ik al zien schatten bekeken har zee ik: Harrie jonge, wat heb jij prachtege duiven. Ik zag hum glimmen, toen ik dat zee. Nou, tot morgen dan maar, dan zien we mekaar weer! Harrie dee de hokken op slöt en liep met mij met noar de auto, en zwaaide mij noa toen ik wegree.
In n ogenblik was de hiele klas op tilt: een lawaai van je welste woar de doef ok niet rusteger van werd
Dat was ien oktober, mor och wat gijt zo n schooljoar snel. Veur mien gevoel was t ien n handomdraai zo opeens al weer haalf juni, der kwam nog n proefwerkweek aan, en dan de Crea -dagen, en dan was t alweer tied veur e overgangsrapporten. t Was midden juni, en prachteg veurjoar weer. Op het grode grasveld tussen de noodlokoalen ien zag ik een poar doefjes zitten, die heur koesterden ien t veurjoarszunnetje. t Was heerlijk stil, de roamen van mien noodlokoal stonnen wied open, de mannen van e gemeente harren vanmörgen al vroeg gras maaid, tussen de twinteg lokoalen ien. Dat vroege veurjoargras roekt zo lekker, de kiender van 1H, de klas woar ok Harrie ien zat, waren bezeg heur proefwerk Engels veur mörgen veur te bereiden, en alles was n oase van rust. En zo opeens heur ik wat aankommen: t leek wel een vleugelslag, en, … joa hur, doar kwam zo een van de doefkes van t grasveld of rechtstreeks toe mien lokoal ien vliegen. De twee wichtjes op de achterste banken harren hum als eerste ien e goaten en begonnen met n beiden lawaai te moaken: Aaahhh – een duif in de klas, wàt geweldig! In n ogenblik was de hiele klas op tilt: een lawaai van je welste woar de doef ok niet rusteger van werd. Toen er zo wat deur t Engelse lokoal hinne vlogen har ging er op e vloer zitten, tussen het eerste en tweede riegje bankjes. De klas bleef mor gillen, en ale oogjes gungen noar mij, allemoal met e zulfde nijsgierege blik: Hoe gaat meneer dit oplossen? Ze zagen al n hiele tafereel veur heur: de leroar die verwoede pogingen döt om de doef te vangen.
Mor de leroar har n hiel helder ogenblik, hij dacht aan zien huusbezoek ien Ollekerk bij Harrie, en aan de mooie herinnerings aan Harrie zien hobby-doeven. Ik kiek Harrie aan en zeg rusteg: Harrie, pak jij hem maar. Harrie was mor al te wies met dit verzoek, stapte direct toe zien bankje uut en pakte de doef rustig ien zien haand. Hij aaide hum eefkes over zien kop, en liep toen noar t open roam, en met een rustege bewegeng, die veul ervoareng met et omgoan met doeven verroadde, liet Harrie zien doef de vrijheid ien vliegen. De hiele klas was teleurgesteld: jammer dat de doef weg was, en jammer dat t zonder chaos aflopen was, want dat harren ze wel metmoaken wild – mor zo ver kwam et niet, dankzij mien huusbezoek aan Harrie: zo verkeerd bennen die huusbezoeken niet!
Bert Weggemans