KOMMERZIJL-Het dorp Kommerzijl wordt straks een mooi voorbeeld van hoe de nieuwe gemeente Westerkwartier de komende jaren met haar kleine kernen omgaat. Het dorp heeft rond de 550 inwoners, de school krabbelt weer wat op uit het dal en telt 63 leerlingen, de kerk is onlangs gesloten en een bakker en diervoederzaak zijn naast een bouwbedrijf en huisvlijt de enige overgebleven economische activiteiten. Een bestuurslid van Dorpsbelang Aktie ‘68 denkt dat de bestuurders de kleine dorpen langzaam laten leegbloeden.
“De gemeente Zuidhorn kiest voor een passief beleid als het gaat om de kleine kernen. In de stukken staat letterlijk dat Zuidhorn de hoofdkern is en Grijpskerk als nevenkern activiteiten mag concentreren. En dan komt het: De overige, kleine(re) kernen hebben geen taak in de opvang van woningbouw of bedrijvigheid of (nieuwe) voorzieningen. Dit staat letterlijk in het bestemmingsplan ‘Schiere Dörpkes’ uit 2013. Geen actief beleid als actie nodig is om bijvoorbeeld de school in stand te houden door woningen te bouwen. Niemand zegt het hardop, maar de praktijk wijst in deze richting”. aldus de man, die als jurist werkzaam is bij een grote gemeente in Friesland.
Maarten Luther
Het bestuurslid is samen met voorzitter Frans Talstra van Aktie ‘68 alle gemeenteraden in het Westerkwartier langs gegaan om op te komen voor de kleine kernen en Kommerzijl in het bijzonder. In Marum stond hij voor de raadsleden een beetje als Maarten Luther voor zijn katholieke rechters: ‘Hier sta ik, ik kan niet anders.’
“We hebben ons als vertegenwoordigers van dorpsbelangen Aktie ‘68 hard gemaakt voor basisschool De Rietstek. Een aantal jaren geleden zat de school nog op 30 leerlingen en nu hebben we er meer dan 60. Als je je voor de school inzet, kan het dus wel. In Visvliet, Pieterzijl, Niezijl en Den Horn zijn de scholen verdwenen. Jonge gezinnen moeten wel de mogelijkheid krijgen om zich te vestigen in het dorp. Kommerzijl heeft de afgelopen tien jaar tien woningen aan het water mogen bouwen. Woningcorporaties trekken zich terug en bieden de bestaande huurhuizen te koop aan. Er worden geen nieuwe plannen gemaakt. En als je bestuurders en raadsleden aanspreekt om op te komen voor bijvoorbeeld de school, dan zeggen ze dat ze daar geen invloed op uit kunnen oefenen. Dan moet je bij Penta Primair zijn en voor woningbouw bij Wold en Waard.”
De actie van Aktie ‘68 bij de vier Westerkwartiergemeenten heeft in ieder geval contacten opgeleverd, maar misschien nog wel belangrijker: dat er nu wordt nagedacht over een visie. “We hebben duidelijk gemerkt dat raadsleden vinden dat kleine dorpen meer aandacht moeten krijgen in de herindelingsvisie. Dat vonden de lijsttrekkers van de grote politieke partijen tijdens het debat in Groningen ook al. Wat knelt is dat de Raadsgroep, bestaande uit raadsleden en het belangrijkste adviesorgaan als het gaat om de herindeling, in beslotenheid vergadert. Je weet niet wat de afwegingen zijn. Alleen de besluiten worden kenbaar gemaakt, maar wat steekt daar achter.”
[quote pull=”right”]We zien liever een ‘masterplan’ waarin staat hoe je de basisschool binnen een dorp kunt behouden[/quote]
Het bestuurslid wijst op het Herindelingsontwerp waarin onderscheid wordt gemaakt in grote, middelgrote en kleine kernen tot 500 inwoners. Als woonwensen worden genoemd, gaat het over de mogelijkheid om bij het ouder worden woonvoorzieningen te treffen, niet over nieuwbouw. We weten het niet maar lezen erin dat de kleine dorpen moeten blijven zoals ze zijn, oftewel conserveren en langzaam uitsterven. We zien liever een ‘masterplan’ waarin staat hoe je de basisschool binnen een dorp kunt behouden.”
Geen uitbreiding
Wethouder Fred Stol van Zuidhorn, die onder meer over plattelandsbeleid gaat, is duidelijk: Geen uitbreiding van de dorpen, wel inbreiding, mogelijkheden voor groen dat niet wordt gebruikt en bestaande huizen ombouwen en gebouwen als de kerk inrichten voor bewoning.
[quote]Boven het Van Starkenborghkanaal is er sprake van krimp[/quote]
“In de Woonvisie Westerkwartier, die vorig jaar is vastgesteld door de vier gemeenten, staat dat Leek en Zuidhorn aantrekken en de dorpen minder in trek zijn. ‘ Boven’ het Van Starkenborghkanaal is er sprake van krimp. Je ziet het ook in de praktijk, een woning in Zuidhorn staat maar één dag te koop, in Kommerzijl duurt dat langer”, aldus Stol. Hij wijst er op dat de provincie in verband met ‘wildgroei’ ook niet toestaat dat er in de dorpen huizen worden bijgebouwd.
Hij prijst de inspanningen van de Kommerzijlsters die knokken voor hun dorp. “De leefbaarheid van een kern zit ook in het gezamenlijk organiseren van dingen. Als oudere kun je bijvoorbeeld de hele dag in het dorpshuis terecht.”
Naschrift: De naam en de foto van het bestuurslid zijn vanwege privé redenen geanonimiseerd.
