Zunder dat wij et ien e goaten hemmen is t nije joar op weer n hiel end op glee. Wij zitten ienmiddels alweer over e helft van febrewoari. Oaflopen 19 jannewoari bin ik met collega-schriever Alie de Vries noar de studio’s van RTV1 ien Veendam west om elk vief van onze Westerkwartierse verhoalen veur te droagen zodat e streekomroep ien regio Veendam-Stadskanoal ze bruken kin ien heur uutzendings van kommend haalf joar.
Et veurlezen ien e studio is al n ervoaring op humzulf, mor diskeer was de reis der noartoe echt spannender, hoe roar jim dat ok vienden. De opnoames zollen vanoaf 09.30 uur begunnen, dus har ik met Alie oafproat dat ik heur om half negen oafhoalen zol ien Nuus.
De reis van Nijbert noar Nuus veurspelde al weineg goeds, et was allernoods misteg. Doar is eileks mor één goed woord veur: et zat gewoon potdicht. De beide rieboanen van e Rieksweg A7 wadden min of meer te zien, vluchtstrook en berms wadden niet meer te zien. De nije zudeleke ringweg rond e stad bood wat verlichting, want doar wadden de ziedmuren van de tunnel onze gidsen op weg noar Veendam. Dat veranderde al vrij snel toen wij de stad uut reden en de oafslag richting Hoogezand nemmen zollen. Hoe zeer de Tom Tom ok zee: Neem de afslag, en loater nog n moal: Neem de afslag, vroegen wij ons oaf welke oafslag dat weden kon, wij konnen eernswoar niet zien woar we der oaf moesten. Want ok de verkeersborden en e noodzoakeleke pielen wadden niet meer te zien, net as de widde lienen tussen de verschillende stroken.
We hemmen n pooske rondreden tot de navigatie hum her-berekend har en we uuteindelek de goeie oafslag met moeite nemmen konnen. We reden ien aal geval de goeie richting uut, mor we zagen verders eilek zo goed as niks. We kregen nog net met dat we Hoogezand veurbij reden, mor dat was ok alles. Of, eileks, nog niet echt alles. Wij wadden al lang blied dat we Hoogezand achter ons leggen loaten harren, toen et kleine bordje Sappemeer min of meer leesboar wer. Dit gingen wij veurbij, en toen harren we dreks al weer n aandere verrassing: vanoaf Sappemeer zol et rechtstreeks op Zuudbroek aangoan, mor op et mement dat we e richting Zuudbroek aanholden zollen was et verdorie net asof wij ien één klap de ski-gebieden ien Oostenriek binnenreden. We harren nou niet allinneg potdichte mist, mor de rieweg was – uut et niks! – ien één seconde een lange widde glieboan van ies en snij. En spekglad, e gladheid veur ons was vuulboar en ien et licht van e grode lampen van de auto ok zichtboar. De rieboanen spiegelden ons ien e muit.
Dit widde wonderland duurde goed vier kilometer, tot wij heurden dat we der over 2 kilometer oaf goan zollen. En asof der een toverstokje bruukt wer, hield et winterlandschap ien één keer weer op, net zo onverwachts as dat e winter hum zien liet. Afijn, de opnoames wadden kloar en de IT-man van RTV1 vertelde ons dat alles netjes opnommen was en dat hij ons e geluudsbestanden opsturen zol zodat we et thuus ok beluustern konnen. De volgende dag wer weervrouw Harma Boer van RTV Noord plat beld met minsen die net as wij over et zulfde stuk snelweg reden harren. Harma het alles noazöcht op internet en ontdekte ze dat wat der tussen Sappemeer en Zuudbroek aan de hand west was uutzunderlek was, n hiel bezundere combinoatsie was van dichte mist en temperaturen rond of onder et vriespunt. Hoe slim gevoarlek et traject ien werkelekheid was heurden wij moandags op et nijs: op et zulfde stuk woar wij zundagmörgen langsglibberd wadden vlogen op de eerste warkdag van e nije week niet minder as vieftien voertugen van de weg deur extreme gladheid ten gevolge van de bezundere weersomstandegheden. Wij harren gewoon gewoon geluk had, want, zoas Alie onnerweegs al zee: wat hemmen wij geluk dat et zundagmörgen is: der is amper verkeer bij e weg.
Zoas jim uut mien veurgoande verhoalen wel wieten, kom ik hoast alle doagen met onze hond op Nienoord om hum de kans te geven te wennen aan beweging ien e ruumte. We hemmen dit deur ons geadopteerde hondje ienmiddels twee en driekwart joar, de grootste onrust gijt der wat oaf, mor hij kin oaf en toe nog flink onrusteg worden van aandere honden, en dan is et fijn dat je op e ruumte binnen woar je makkelek eefkes n aander padje kiezen kinnen om nkander as honde-eigenoaren niet ien e weg te lopen. Met onze veurege honden fietste en liep ik altied gewoon bij ons ien et dörp, mor dat lukt met dit hondje niet. Der binnen ien e leste tied veul nije honden bij kommen en de padjes die wij tot onze beschikking hemmen binnen net eefkes te smal om nkander zunder problemen veurbij te kommen.
Hoe dan ok, de winterse omstandegheden van 19 jannewoari binnen geledelek overgoan ien echt winterweer. Op 12 febrewoari viel der bij ons ien et Noorden een echt pak snij. De mensen buten Grunning, Drenthe en Friesland wisten niet wat der hier gebeurd was ien et Hoge Noorden: de A7 wer veur n groot deel oafsloten, en wij kwammen op et Journaal. Een vrachtwoagen was bij Leek tegen e vangrail aangleden, en e chauffeur vertelde op camera dat er der al voanoaf s mörgens tien uur klem ston, mor dat er pas noa de oavendspits wegssleept worden kon.
Afijn, oaflopen vrijdag stap ik op e grode parkeerploats toe de auto uut en loop over de besnijde ruumte richting et Info-centrum op Landgoed Nienoord. Doar zie ik Esther, één van e zeuventeg vrijwilligers op Nienoord bezeg met n rode bezzem. Drok bezig snij te rumen.
Ik loop met e hond op heur toe, dat duurf ik wel omdat zij en onze hond hiel best met mekoar kinnen. Dreks achter de betonblokken die et Info-centrum scheiden van de parkeerde auto’s zie ik n immens groot perfect hart, teken van liefde, zal ik mor zeggen, en dat kon ok ja wel goed kommen omdat dat dizze vrijdag as doatum 14 febrewoari het, bij hiel veul Nederlanders bekend as Valentijnsdag. Dag van liefde wordt et ok wel nuumd, woarbij elk en een de gelegenheid het met of zonder oafzender een mooie koart of mooi boeketje bloemen aan te bieden aan een die ze slim waarderen. Nou begriep ik uut e krant van dizze week dat lang niet iedereen doar op zit te wachten. Mor ien aal geval, et hart dat ien e snij tekend was op Nienoord, was mooi, liefdevol en met hiel veul gevuul tekend.
Ik zeg tegen Esther: die gijstoe toch niet wegvegen met dien bezzem, mag ik hopen?
Nee, zeit ze, die loat ik beslist stoan, die is zo mooi tekend, dat zol zunde weden.
Hoakenkruus
Mor wat hier net nog ston heb ik met veul moeite wegbezemd. Ik kon mien ogen niet geleuven zee ze, vanmörgen zol ik eefkes de binnenkant van e roamen aan e kant van e parkeerploats netjes schoonmoaken. Ik bin niet zo hiel laang, dus pak ik der eefkes een trapke bij, zodat ik der net bij kommen kin. Ik klim op et hoogste treetje, en zie rechtsreeks onder het grote Valentijnshart n hiel aandere tekening ien e snij stoan: een reusachte hoakenkruus van vief meter lang en vief meter breed.
Ik kin et eerst hielmoal niet geleuven, mor aan de contouren zie ik dat ze geliek het. Ze het al hiel veul snij wegveegd met heur grode rode bezzem, mor toch kinnen je nog net et symbool van hoat tegen minsen herkennen. Ik waardeer heur en zeg dat ze et eneg juuste döt wat een fatsoenlek mins op zo’n mement doen kin. Harregat, wel bedinkt nou zukswat. Mor hielemoal verboazen doe ik mij der ok niet over, we leven ien n hiele maale wereld, woarien zulfs et onmeugelekste meugelek moakt wordt.
Ik heb et veur mien eigen dudelekheid net eefkes noa zöcht op Wikipedia: ien Nederland is elke oafbeelding van e Svastika, et hoakenkruus, ien e openboare ruumte bij wet verboden.
En de straffen binnen niet misselek, as je betrapt worden: de minimum straf veur zukse walgeleke uitingen binnen 1 joar celstraf en n geldboete van 9000 euro.
Mor of dat de verkeerde minsen tegenholdt…ik bin bang van niet.
Bert Weggemans