Hoe mien pabbe de Spoanse Griep overleefd het

ditisWesterkwartier

Mien pabbe, Jan Weggemans, wer op 10 augustus 1897 geboren op e boerenstee Het Hiddingh ien de buurtschap Smeerling, gelegen tussen Onstwedde en Vlagtwedde, midden ien Westerwolle. Toen er zeuventien joar wer verhuusde hij met zien ollerlek gezin noar Roswinkel ien e gemeente Emmen, net over e grins met Drenthe. t Was et plak woar zien femilie oorspronkelek ok vot kwam.

Pabbe was nog mor net n beetje aan zien nije woonploats wend toen er oproepen wer veur e militaire dienst. Dat was ien t joar 1916, zo n beetje haalverwege de Eerste Wereldoorlog. Nederland dee niet met aan dizze oorlog, mor soldoaten doar het t leger aaltied wel verlet van. En zo ging pabbe toegeliek met zien volle neef Jannes Weggemans, die toe De Moaten uut kwam, mit peerdetram, stoomtram en uuteindelek met e trein noar t Zuden van oons laand. Dizze reis met et openboar vervoer duurde drie doagen, zo vertelde pabbe mij toen ik n kwoajong was

t Was Mobilezoatsietied, en omdat der op dat mement ien Vloandern slim vochten wer, werren e meeste Nederlandse soldoaten legerd in Broabant. Zij belandden ien kazernes die niet zo hiel wied van e Belgische grins vot lagen. Pabbe vertelde geregeld bij ons thuus over zien ervoarengs as soldoat ien wat er et liefst “vittien-achttien” noemde. As er s oavends wachtlopen mos aan e iengang van zien kazerne kon er t gebulder van e kanonnen aan e aandere kaant van e grins dudelek heuren. En sums kon er ok flarden zien van t oorlogsvuur. As der weer es n gebouw kepot schoten was dan kon pabbe makkelek de vlammen zien die hoog oplaaiden.

Toen mien pabbe ien dienst kwam wer er iendeeld bij e sectie Cavalerie. Hij was ok ja een boerenzeun en was zodoende wend om met peerden om te goan. En pabbe was slim wies met zien iendeleng bij de Cavalerie, want hij kon allernoast goed met peerden omgoan. Zien neef Jannes kwam te plak bij t onderdeel Infanterie. Nou zagen de beide neven mekoar niet doageleks meer, en dat vonnen e beide jongens wel jammer, zee pabbe.

Dongen en Vlijmen , doar het ons pabbe t grootste deel van zien dienstplicht vervuld – en zo nou en dan kwam er ok wel terecht ien Gilze Rijen, woar ze oefenengen doen mozzen met geschutswaark. Pabbe vertelde dat er bij dizze oefenengen met acht peerden veur het geschutsstuk tussen stroboalen deur mennen mos – dat vond er et mooiste waark van allemoal, veural as er dan ok nog n compliment kreeg van zien opper. En t wachtlopen, zee pabbe, was ok n hiel bezundere ervoareng. Hij wer regelmoateg stationeerd vlak bij e villabuurt van Dongen of Vlijmen aan diskaant van e Belgische grins. As t der oareg goed veur stond, zee pabbe, dan reden de bewoners van de villabuurt die toen al de beschikkeng harren over n automobiel (!) e soldoaten ieskold veurbij, en zeden ze geen boe of bah. Mor as t aan e aandere kaant van e grins begunde te spannen, dan stopten de rieke buurtbewoners bij de wachtlopende soldoaten en deelden dan heur beste sigaren uut, ien e hoop dat e jongens heur extroa heur best doen zollen om heur villabuurt te beschaarmen.

[quote pull=”right”]As t der oareg goed veur stond, zee pabbe, dan reden de bewoners van de villabuurt die toen al de beschikkeng harren over n automobiel (!) e soldoaten ieskold veurbij, en zeden ze geen boe of bah. [/quote]

Mor afijn, zoas zoveul jonge soldoaten ien die tied, werren pabbe en zien neef Jannes ziek toen ien jannewoari 1918 de Spoanse Griep uutbrak. En, zoas we nou wel wieten, bennen der ien die tied tientallen miljoenen minsken sturven aan dizze wereldwiede pandemie. Veur pabbe en Jannes brakken der spannende tieden aan, die op heurzulf niet zo bodde veul met t oorlogsgeweld te moaken harren.

Pabbe wer slim ziek, zo ziek dat er vannood mor bij zien peerden sloapen ging. Hij was te min en te moe om noar e sloapploatsen ien zien kazerne te goan. Hij vuulde hum zo ies en ieskold, dat er gewoon niet meer warm worden kon. En de peerden, zien peerden, wos pabbe, gaven aaltied wel waarmte of. Hij dekde hum veur t sloapen goan toe met n stoapel peerdedekens, doar lagen der genog van op e peerdestallen. En tot zien geluk begunde er te zweten – zo allemachteg het er zweet dat er de ellende der gewoon uutzweet het.

Aandere cavaleristen trovven mien pabbe e volgende dag aan tussen zien peerden, bedekt deur n hiele stoapel peerdedekens. Hij har hoge koorts en zag der slim ziek uut, hij wer onmiddellek noar t grode Roomsche Ziekenhuis brocht ien ’s-Hertogenbosch. Doar knapte pabbe langzoamerhaand op. Hij het n beste schoft deurbrocht ien t grode ziekenhuus, mor t ging wonderwel de goede kaant met hum op. De verpleegkundegen die hum verzörgen mozzen zeden tegen mien pabbe dat er de Spoanse Griep onner de leden har. En ze verzekerden hum dat pabbe dizze dodeleke ziekte overleven kon dankzij zien nacht bij de peerden op stal. t Was heur mening dat er de Griep overleefd har deur t ziekte der botweg uut te zweten. Dat was zien grode geluk west, zeden ze.

[quote]En ze verzekerden hum dat pabbe dizze dodeleke ziekte overleven kon dankzij zien nacht bij de peerden op stal. [/quote]

Pabbe zien volle neef Jannes Weggemans, die ja toegeliek met hum onner dienst kommen was ien Broabant, het de Spoanse Griep niet overleefd. Hij overleed ien zien kazerne, veur hum was t al te loat om nog noar t ziekenhuus te goan. Zien stovvelek overschot is schoft loater met militair vervoer terugbracht noar zien ollerlek stee ien De Moaten. Ien t noajoar van 1918 is Jannes begroaven op de Algemene Begroafplaats van Roswinkel. Hij wer doar bij zien femilie begroaven. Jannes wer niet older as 21 joar, Zien grafstien stijt der nog, mor van de tekst kinst niks meer lezen, de letters bennen ien e loop van zoveul joaren gewoon wegsleten. As ik es n keer met mien pabbe over t kerkhof liep dan wees der altied t graf van Jannes aan en zee dan: hoe is t ien hemelsnoam meugelk dat ik t overleefd heb. Jannes het schanne genog niet zo n geluk had as ik had heb.

Mien pabbe overleed zeuventeg joar loater op 90-joarege leeftied, en is op t zulfde kerkhof begroaven as zien neef Jannes.

Meer artikelen

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Laatste artikelen